O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

conflito de intereses entre distintos grupos que compiten polo poder e gozan da
confianza do líder ou dos líderes. Polo tanto, a elite autoritaria non é
homoxénea. Con todo, a existencia dun grupo sempre vai depender da
decisión dos gobernantes. 192 En realidade, e como apunta Hermet (1980, 332),
a marxinación política das classes dangereuses vai en paralelo coa asunción
das demandas e a aceptación dos apoios dos grupos que non representan un
perigo para o sistema estabelecido.
Seguindo o modelo canónico de Hermet (1973 e 1980, 344-355), á
igrexa católica correspóndenlle, nun réxime de pluralismo limitado, as seguintes
funcións: a de lexitimación do poder estabelecido; a de participación directa, a
través do persoal eclesiástico, no exercicio do poder político; a tribunicia (no
caso español, sobre todo a partir de 1965), en defensa dos grupos
marxinais; 193 a de socialización política, a través do Catecismo, das escolas
confesionais, dos movementos de laicos e da prensa relixiosa, que contribúen
a encarreirar as actitudes políticas dos mozos; e a de selección dos cadros
políticos e sindicais a través dos movementos elitistas (como, no caso da
ditadura franquista, a Acción Católica Española (ACE) 194 , a Asociación Católica
Nacional de Propagandistas [ACNP] ou o Opus Dei).
(b) A desideoloxización 195 : Os réximes autoritarios carecen de ideoloxía
–entendida, seguindo a Theodor Geiger, como objektiver Geist, é dicir, como
un sistema de pensamento máis ou menos intelectualmente elaborado e
organizado, a miúdo en forma escrita, por intelectuais ou pseudointelectuais ou
coa súa asistencia–, e teñen, pola contra, mentalidade, entendida, sempre
segundo Geiger, como subjektiver Geist, é dicir, como un modo de pensamento
e de sentimento máis emocional que racional, que fornece modos non
codificados de reaccionar ante as distintas situacións. Dado o seu carácter
vago e relativamente flexíbel, a mentalidade ten a virtualidade de operar como
un elemento inclusivo nun réxime de pluralismo limitado. A súa imprecisión
disimula as fendas da coalición e permite que os gobernantes conserven a
lealdade de elementos dispares.
Neste punto, Linz (1978a, 219-220) pregúntase se o nacionalcatolicismo
(que non nomea expresamente, senón que o engloba dentro das
“interpretaciones conservadoras de la doctrina social católica”) constitúe unha
126