O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

súa infraestrutura administrativa. Os elementos da primeira estrutura
organizativa resultante foron o sistema de dioceses e de parroquias, a estrutura
educacional (as escolas parroquiais, os colexios relixiosos, os seminarios
diocesanos, etc.) e mais a infraestrutura sanitaria. Como consecuencia desta
forma sutil e diluída de clientelismo, a igrexa católica acumulou unha enorme
cantidade de recursos políticos, o que se manifestou tanto nas máis altas
esferas –por exemplo, a través da presenza de membros da xerarquía
eclesiástica católica no Goberno– como na vida cotiá –por exemplo, a través do
control que os párrocos exercían sobre os mestres nas escolas–.
O segundo campo no que se manifestou dun xeito moi significativo a
relación clientelar entre as institucións franquistas e a igrexa católica é a
educación. Decidido a organizar e a programar polo miúdo un sistema
educativo que consideraba de vital importancia –como vigoroso medio de
ideoloxización social–, Franco atopouse coa rica infraestrutura educacional que
a igrexa católica puxo ao seu dispor a cambio da participación no poder. O
sistema educativo resultante desta forma clientelar de exercicio do poder era
moi puntilloso e estaba marcado por unha coloración ideolóxica
nacionalcatólica da historia, da ciencia e mais da relixión.
En terceiro lugar, a prensa constituíu outro ámbito básico de
ideoloxización da sociedade no que se estabeleceron relacións de poder
clientelar, que pasaron por diferentes fases: unha primeira fase de boas
relacións entre a igrexa católica e o réxime franquista, e posteriormente as
fases de críticas, de ataques e de ruptura. Neste caso, a natureza clientelista
da relación entre o Estado e a igrexa exemplificouse na política de concesión
ou de denegación de subvencións. En cuarto e derradeiro lugar debemos pór
de relevo a importancia dos informes parroquiais e da censura: O réxime
aproveitou a estrutura informativa eclesiástica local, directa, sobre as persoas e
as actividades, para esixir informes parroquiais en numerosas circunstancias.
Por outra banda, toda a actividade cultural someteuse a unha rigorosa censura
político-confesional exercida polos cregos diocesanos e por persoas
pertencentes a ordes e a congregacións católicas.
448