O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

simbiose co Estado, a igrexa católica non estaba disposta a renunciar aos
privilexios adquiridos coa ditadura. Polo tanto, e en vista de que a catolicidade do
Estado xa non se podía manter como un dogma, era preciso levar a cabo unha
operación de readaptación constitucional democrática, pero moi controlada. A
aconfesionalidade do Estado 761 non debía anular os privilexios da igrexa católica.
O malestar nas altas instancias do réxime franquista (Carrero Blanco) non
chegou até o enfrontamento porque a ditadura precisaba máis que nunca do
apoio lexitimador do Vaticano.
A readaptación constitucional democrática de 1978
O inicio do proceso de transición da ditadura franquista ao réxime da
Constitución de 1978 fíxase convencionalmente en 1976, tras a morte de Franco,
pero comezou realmente coa Lei para a reforma política de finais de 1976. O
proceso estivo acompañado de circunstancias anómalas, entre as que cabe
destacar o predominio efectivo das forzas católicas e monárquicas.
Esencialmente, o proceso de transición política podería cualificarse como unha
frustración do posíbel. No canto de iniciarse a renovación das clases políticas
directoras –o que implicaría a substitución dos que encarnaron o réxime da
ditadura–, asistimos desde entón á fusión dos novos dirixentes democráticos cos
dirixentes do franquismo, predominando, nesta fusión, a mentalidade, os
intereses e mais as persoas do vello réxime.
A Constitución de 1978 é o produto de fórmulas urdidas por persoas
designadas dixitalmente desde un Goberno de España continuísta derivado
dunha ditadura. Na transición non existiu un proceso constituínte democrático tal
e como foi deseñado polos grandes constitucionalistas dos séculos XIX e XX:
non houbo un goberno provisional –neutral e integrado por técnicos, xuristas e
políticos demócratas e de prestixio– que asumise a dirección o proceso, non se
elixiron por sufraxio universal e de xeito expreso unhas Cortes constituíntes
exclusivamente encargadas de redactar a Constitución, non se votou nun
referendo a forma de goberno, e o proceso non tivo lugar nun réxime de
liberdades públicas sen restricións antidemocráticas. 762 A elaboración da
459