O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

transición) é o período que se estende entre dous réximes políticos, ou, máis
exactamente, entre, por unha banda, o inicio do proceso de disolución do
réxime autoritario e, por outra banda, o estabelecemento dalgunha forma de
democracia. Durante este período, (a) as regras de xogo efectivamente
vixentes están definidas polos gobernantes, aínda que se sabe que comezou
unha transición cando estes gobernantes empezan a modificar as súas propias
regras de xogo para poderen ofrecer mellores garantías dos dereitos dos
individuos e dos grupos; e (b) estas regras, que van determinar nunha medida
importante os recursos que se van poder empregar lexitimamente no campo
político e mais os axentes admitidos a participaren nel, son obxecto dunha loita
intensa entre os distintos actores políticos, que procuran defender os seus
intereses inmediatos e a longo prazo.
A partir de 1965, unha vez finalizado o Concilio Vaticano II, e até a
celebración das eleccións ás Cortes do 15 de xuño de 1977, tivo lugar un
subproceso de liberalización e de crise. Vistos a posteriori, os procesos de
liberalización poden obxectivamente formar parte das transicións, aínda que
non son nin necesarios nin suficientes para a democratización. Co referendo da
Lei para a reforma política, o 15 de decembro de 1976, abriuse o período
constituínte (como veremos infra, neste mesmo capítulo), así como o máis
amplo subproceso de democratización. Polo tanto, houbo un curto período no
que coincidiron a liberalización e mais a democratización. Da democratización
formaron parte o subproceso formal de transición política –até a entrada en
vigor da Constitución, o 29 de decembro de 1978– e mais a consolidación da
democracia –desde que entrou en vigor a lei fundamental até que se
celebraron as eleccións lexislativas xerais do 28 de outubro de 1982, que o
PSOE gañou por maioría absoluta 788 –. Todo este período abrangue o que
cualificamos como proceso real de transición política 789 :
485