O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

avogando por un réxime autoritario no que puidese ter lugar unha modernización
á española, é dicir, cohonestando o catolicismo e o capitalismo. As súas ideas
coincidían basicamente coas da ACNP e coas do Opus Dei. 647
Durante a II República Española, o grupo de intelectuais integristas
ultramontanos 648 encabezados por Ramiro de Maeztu e agrupados na revista
Acción Española –a maioría dos cales ocupara cargos de responsabilidade na
ditadura de Primo de Rivera–, defenderon a idea de que o rexurdimento da
nación española dependía do catolicismo e da monarquía. Este grupo –que se
inspiraba en Menéndez Pelayo, Donoso Cortés 649 , Balmes 650 e Vázquez de
Mella 651 – levou a cabo unha sofisticada operación cultural de acordo con tres
directrices: (a) só se consideraba positiva a cultura católica, polo que se defendía
unha plena identificación entre o catolicismo e España (algúns autores –Eugenio
Montes, José Pemartín 652 – fixéronlle a esta idea unha achega importante cando
lle conferiron a Acción Española un compoñente católico fascista); (b)
propugnábase –sobre todo por parte de José Calvo Sotelo– a organización
corporativa da sociedade ao tempo que se rexeitaban o capitalismo liberal e a
democracia, se afirmaba a necesidade dunha elite dirixente para España e se
defendía un capitalismo económico corrixido nun sentido social e situado nun
marco autoritario; e (c) defendíase un ideal panhispánico da man de Zacarías de
Vizcarra –un sacerdote ligado á dereita católica que lanzou en Acción Española
a idea da hispanidade e realizou unha exitosa andaina polo franquismo–,
mentres o cardeal Gomá y Tomás declaraba que existía unha relación de
igualdade entre a hispanidade e o catolicismo e o insurxente fascismo español
impregnaba o relanzamento do mito panhispánico dunha coloración política e
económica (máis que espiritual). 653
O que botamos de menos na exposición de Giner e dos seus coautores
é a identificación do nacionalcatolicismo como a ideoloxía do réxime despótico
franquista. Onde, se non na ideoloxía nacionalcatólica, se reúnen os distintos
fragmentos ideolóxicos (a unidade de España e a democracia orgánica de raíz
corporativista católica) que xuntan os axentes centrais do campo político
franquista no seu común obxectivo de lexitimar a súa posición de
dominación? 654 Giner e Sevilla-Guzmán (1975, 95) utilizan o argumento,
certamente pouco convincente, da suposta escasa elaboración ideolóxica do
399