O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

12. En definitiva, a historiografía e mais a ciencia social dominantes crearon o
modelo canónico da transición española de acordo cun repertorio construído
nos Estados Unidos desde mediados do século XX. Así é como se pode
entender a Amando de Miguel Rodríguez (1993, 8), un alumno de Linz, cando
afirma que o tardofranquismo e a transición tiveron lugar no escenario
deseñado nas análises do seu mestre, e que, en definitiva, a transición
democrática española non foi máis que a aplicación das súas prescricións.
Para podermos identificar nitidamente as bases do canon politolóxico sobre o
papel da igrexa católica na transición política española examinamos os estudos
que Linz, Huntington e algúns dos seus epígonos –politólogos, sociólogos e
historiadores aceptados como lexítimos por parte dos círculos dominantes da
comunidade científica– elaboraron desde mediados dos anos sesenta do
século XX. Se os textos destes autores son fundamentais –e hai que ter
presente que, de acordo coa teoría dos polisistemas, o texto non é máis que
unha representación dun modelo determinado– é porque acadaron a categoría
de canónicos. Porén, o que hoxe se considera un xeito correcto de entender a
transición política española non é intrínseca ou esencialmente pertinente, e
pode ser matizado, enriquecido ou mesmo substituído por outro ou por outros.
13. Analizado de acordo co modelo canónico dos réximes autoritarios, o
franquismo aparece como un réxime benevolente e permisivo. Certamente, a
ditadura franquista era ambivalente, podía combinar a rixidez fascista coa
flexibilidade dos réximes non fascistas. Isto explica a súa longa duración, é
dicir, a súa capacidade de adaptación e de evolución en función das
circunstancias. Pero se queremos salvar o carácter formalista e ahistórico do
modelo canónico dos réximes autoritarios –que ignora o feito de que non hai
ningún réxime autoritario que careza de ideoloxía– e aclarar a función social e
a dimensión fascistizante desta ditadura do século XX, teremos que adoptar un
enfoque de dominación de clase. Porque o despotismo de clase pode adoptar a
forma dunha ditadura fascistizada, como foi o caso, precisamente, do réxime
despótico franquista, a consistente fórmula política elixida pola coalición
burguesa e reaccionaria que se resistiu manu militari a perder a súa ancestral
675