O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

Os beneficios católicos na andaina da transición
A funcionalidade sistémica dun cambio de réxime
Nos capítulos 16 e 17 vimos que o Concilio Vaticano II foi o elemento
desencadeante do proceso real de transición política. Agora, antes de
entrarmos na análise da situación da corporación católica no réxime
constitucional de 1978, convén que nos deteñamos a realizar un breve balance
do que foi a andaina da igrexa na transición.
Para Collado Seidel (1993, 88-92) houbo un primeiro momento no que
as altas esferas do franquismo semellaron non seren quen de medir o alcance
do que supuña o concilio. Logo, e malia a evidencia de que a cuestión da
liberdade relixiosa lle podía causar problemas ao réxime no campo
internacional, o Goberno resistiuse a adoptar unha postura de sensatez
diplomática respecto da Santa Sé. A esta tensión entre Madrid e Roma
sumóuselle a tensión entre o réxime e a igrexa católica no interior. A crise do
nacionalcatolicismo acelerouse como consecuencia da dinámica conciliar
reformista, á vez que comezaba unha nova fase histórica, decisiva e
irreversíbel.
Montero García (1996, 235) ofrécenos unha visión xeral das relacións
entre o Estado e a igrexa católica ao comezo dos anos setenta:
El bloqueo en la relación Iglesia-Estado en los últimos años del franquismo,
especialmente a partir de 1971 [cando se celebrou a asemblea conxunta de bispos e
cregos 1058 ], se reveló, al más alto nivel diplomático, en el estancamiento de las
negociaciones sobre la revisión o reforma del Concordato de 1953, pero obedece a una
creciente discrepancia sobre el modelo político deseable, y se materializa tanto en
relación con el nombramiento de nuevos obispos auxiliares, como en la salvaguarda de
un espacio público propio para la predicación de nuevos valores y la denuncia de los
viejos.
Como acabamos de estudar no capítulo 20, os cambios producidos polo
esgotamento da ditadura e polas directrices do Concilio Vaticano II
configuraron unha nova estrutura de oportunidades. Os axentes do campo
598