O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

(marxistas, teóricos da política crítica, da dependencia e do sistema-mundo), mentres que na
dereita se atopan os neoconservadores: (a) A esquerda dura emprega unha metodoloxía
científica para probar proposicións derivadas das teorías socialista e da dependencia. (b) A
esquerda branda parte do postulado metametodolóxico segundo o cal o mundo empírico non
se pode entender en función de esferas e de dimensións separadas, senón como unha
totalidade espacial-temporal. Non é posíbel separar a ciencia política do compromiso
ideolóxico, a non ser que se pretenda apoiar a orde estabelecida, historicamente obsoleta. (c)
A dereita dura manexa cunha grande profesionalidade un formidábel arsenal de metodoloxías
científicas e tende a considerar as formas de análise histórica, descritiva e cuantitativa sinxela
como produtos menores da ciencia política. (d) Na dereita branda atópanse diversos tipos de
conservadores, que tenden a ser tradicionais nas súas metodoloxías e a situarse no lado
dereito do espectro ideolóxico.
V. tamén, para unha reflexión sobre as dimensións metodolóxicas dura e branda, Vilas
Nogueira, [1994], 28-31.
132 A partir de agora, e ao igual que fixemos no caso de Giner, referirémonos a el simplemente
por Linz, como é habitual na literatura.
133 Williamson, 1989, 52. Vericat (1976, 37, 109-116, 270 e 278) atribúelle a paternidade do
individualismo metodolóxico a Weber, para quen “lo histórico-social emerge como una relación
entre los individuos”. En realidade, Weber foi, “dentro de la tradición académica y burguesa de
la teoría de la ciencia, uno de los pocos pensadores, si no el único, que de forma explícita ha
planteado su reflexión medodológica en contraposición y como alternativa a los planteamientos
de Marx y de la tradición marxista”, o cal era perfectamente coherenete co seu “compromiso
teórico-práctico con los problemas de legitimación cientista del desarrollo del capitalismo y de
sus contradicciones”. Polo tanto, e como reitera Williamson (1989, 51), o individualismo
metodolóxico é un dos elementos chave do pluralismo:
The first element of the pluralist approach is its methodological individualism. This notion holds that society
can be explained and understood by reference to individuals who hold preferences and adopt values. Society
may contain organizations [...], but these are viewed as simply aggregations of individuals [...]. Collectivities
are no more than the sum of their individuals’ preferences and values, and political behaviour can be
explained exclusively by reference to individual agents or roles or activities.
Laurin-Frenette (1993 4 , 5) subliña que na base do funcionalismo se atopa a idea da acción
social determinada precisamente pola natureza individual do actor. O feito social é o produto da
acción individual orientada cara aos fins do actor: o individuo produce o feito social porque
escolle e estabelece as súas condicións e o seu modo de existencia social en función das súas
necesidades e das súas orientacións.
134 Así, Wallerstein (1995 2 , 20) apunta:
The nineteenth-century acceptance of the normality of change included the idea that change was
normal only for the civilized nations, and that it therefore was incumbent upon this nations to impose this
change upon the recalcitrant other world. Social science could play a role here, as a mode of describing
unchanging customs, thereby opening the way to understanding how this other world could be brought into
“civilization”.
135 Mansilla ([2003]) cre que a inclinación institucionalista dunha parte importante da literatura
transitolóxica explica moitas desilusións: a enxeñaría política, os cambios institucionais e a
economía de libre mercado non xeraron democracias duradeiras e benestar colectivo. A gran
maioría dos cambios modificaron a legalidade pero apenas afectaron a realidade.
136 En realidade, esta viraxe non supuxo ningún cambio de enfoque. Así, Mansilla ([2003])
constata:
Los enfoques institucionalistas y muchas teorías de la transición democrática se basan a priori (sin
una problematización adecuada de sus propios fundamentos) en un liberalismo contractualista demasiado
simple, que remite a los comienzos de la tradición liberal. En la concepción de Thomas Hobbes coexistían
algunos principios ahora muy en boga: la legitimación del poder y el Estado estaba dispensada de toda
reflexión ética; el Hombre era considerado como un mero portador de intereses egoístas y visiones
individualistas; lo negativo por excelencia residía en el desmoronamiento del orden público; y la solución
consistía en la elaboración de un marco contractual-institucional que pudiese resistir la guerra perenne que
es la muy humana competencia por bienes materiales, prestigio y seguridad.
137
No capítulo 9 aludiremos de novo á cuestión da relación entre a investigación sobre o
desenvolvemento e a orde.
138
Kesselman, 1973, 139-142 e 153-154, e Martí i Puig, 2001, 103-105.
139
Martí i Puig, 2001, 110, e Vidal-Beneyto, 2003.
140 4
Sobre este autor, v. Laurin-Frenette, 1993 , 118-162. O modelo parsoniano é o máis
complexo dos que responden á ideoloxía liberal, e é particularmentemente eficaz
ideoloxicamente porque disimula con especial fortuna a arbitrariedade da noción central –
axiomática e definida a priori– do suxeito. Gouldner (1970, 133) engade que o modelo
772