O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

para definir o conflito, que se lexitimou pola súa natureza salvífica e
recristianizadora. Mentres a igrexa se integraba de inmediato no nacente Estado
franquista e na súa función represiva, os centros escolares do territorio
controlado polos nacionalistas convertíanse en transmisores dunha ideoloxía
católica que a igrexa, consciente dos perigos inherentes á debilidade militar
inicial da rebelión, lle forneceu ao Movimiento Nacional como un apoio inmediato
en forma dunha base confesábel que disimulaba a defensa dos intereses
burgueses. Polo tanto, o concepto canónico de autoritarismo é formalista e
ahistórico, porque nega o feito de que non hai ningún autoritarismo que non
posúa unha ideoloxía. De feito, Franco sabía que se non quería que o seu
réxime entrase nunha dinámica de loitas intestinas tiña que improvisar un
alicerce ideolóxico sólido. E dado que o poder da igrexa católica estaba intacto
(e a súa ideoloxía totalmente consolidada), a ditadura recorreu ao
corporativismo nacionalcatólico. Loxicamente, a abrogación da laicidade
republicana converteuse nun obxectivo básico do franquismo, o que explica que
xa en 1938 se suspendese a aplicación da regulación do divorcio e se eliminase
o matrimonio civil como único válido.
No binomio que formou coa igrexa, o Estado pasou a ser o polo
dominante en termos políticos: parasitou sen límite a mercadoría ideolóxica que
necesitaba en prexuízo dunha fachada fascista que non tardou en sacrificar.
Polo tanto, durante a ditadura franquista, a simbiose Estado-igrexa resolveuse a
favor do Estado, que incorporou o dereito canónico no español e financiou os
gastos dunha igrexa que arelaba poder beneficiarse facticamente do seu apoio
ao réxime. As normas básicas do Estado franquista puxeron de manifesto a rexa
imbricación da igrexa católica nas estruturas dun Estado que instaurou o
monopolio ideolóxico dunha relixión e que estabeleceu una conxunción de poder,
de feito e de dereito, entre as respectivas xerarquías.
Pero tamén se pode detectar esta imbricación da igrexa católica nas
estruturas do Estado a través das políticas públicas que a beneficiaban a través
de exencións fiscais, subvencións para o mantemento do culto e do clero, para
os centros docentes, para as bibliotecas, etc. Foi con estes privilexios cos que o
Estado mercou a lexitimidade da que carecía. No eido do ensino non
universitario, a igrexa católica erixiuse en usufrutuaria absoluta dos poderes
456