O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

terris, de 1963, 914 veu amosar claramente a distancia que separaba o Syllabus
de 1864 das ideas de Xoán XXIII. Este documento parte dunha análise na que
se constatan (a) a convicción xeneralizada de que os seres humanos son
iguais por natureza, (b) o ascenso económico e social dos traballadores, que
esixen ser tratados como persoas en todos os ámbitos da convivencia, (c) o
acceso á vida pública da muller, consciente da súa dignidade como persoa, e
mais (d) a desaparición das relacións de dominación entre os pobos; alude
explicitamente á Declaración universal dos dereitos humanos de 1948 para
afirmar que (e) a persoa ten unha vontade libre e que (f) os seus dereitos e
deberes dimanan da súa natureza humana e son universais, inviolábeis e
inalienábeis, e mais sostén que (g) a autoridade fundada sobre a ameaza ou
sobre o temor é contraria á dignidade, á razón e á liberdade das persoas, polo
que avoga polos réximes xenuinamente democráticos. Como narra Piñol (1999,
186-187), o documento foi amplamente difundido en España, malia que “se
situaba, en su espíritu y en su letra, muy alejado de los fundamentos de la
fortaleza nacionalcatólica”. 915
Así que, aquel 28 de outubro de 1958, cando o patriarca de Venecia, o
cardeal Angelo Giuseppe Roncalli, foi elixido papa, 916 a Curia integrista, que
desexaba un pontificado máis curto e menos dramático que o do predecesor,
Pío XII, non calculara ben a intelixencia política do vello e ideoloxicamente
prudente Xoán XXIII. Porque menos de tres meses despois, o 25 de xaneiro de
1959, para sorpresa xeral 917 e rompendo coa perspectiva de plácida
continuidade da Curia, o papa convocou o Concilio Ecuménico Vaticano II 918 co
propósito de realizar o aggiornamento da igrexa católica e quedar así en
mellores condicións de defender os seus intereses. 919 Tras crear unha comisión
antepreparatoria (maioritariamente composta por membros da Curia, pero
dirixida, non polo intransixente e temido Santo Oficio 920 , senón pola Secretaría
de Estado), cuxos traballos, orientados a controlar a marcha do concilio,
finalizaron en xullo de 1960, 921 a organización do concilio, que se prevía
extraordinariamente complexa dada a asistencia de varios miles de persoas de
moi diversa procedencia, 922 pasou ás mans dunha comisión central de
coordinación e doutras 10 comisións sectoriais, que a Curia xa non puido
controlar totalmente e nas que os bispos e os teólogos de fóra de Roma
545