O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

vez máis, sobresae Giner. 420 Pérez Díaz (1987, 230) ofrécenos unha pista para
atoparmos unha explicación ao carácter marxinal deste repertorio no noso
campo, que, no plano “científico”, podería deberse ao desexo colectivo e
inconsciente de relegar o Estado corporativo franquista á historia máis remota:
“This would explain the difficulty in introducing the term [corporatismo] into the
language used by public figures, and by ordinary citizens; hence, the preference
for such expressions as ‘contractual policy’ or ‘concertation’”.
Unha corporación era, orixinariamente, o agrupamento de persoas
pertencentes ao mesmo estamento ou á mesma profesión, como, v.g., os
gremios medievais. 421 Tras a Primeira Guerra Mundial, o capitalismo liberal
sufriu, ademais das consecuencias dun conflito singularmente destrutivo, unha
crise que se manifestou nunha depresión económica, nunha debilidade
financeira crónica, nun paro masivo, nunha alta taxa de inflación monetaria,
nunha constante sobreprodución, en corrupción, nun desencanto verbo do
goberno parlamentario, nunha inestabilidade política patolóxica, en constantes
crises de goberno, en amargas disputas entre os partidos políticos, no
xurdimento de partidos extremistas, no declive do apoio estrutural da clase
media e nun aumento da conflitividade de clase (indisociábel do fantasma do
bolxevismo) que culminou con frecuencia na confrontación violenta. Neste
contexto, a burguesía, necesitada de seguridade, renunciou ao desacreditado
sistema liberal burgués, adoptou unha actitude defensiva fronte á modernidade
e optou por unha solución que, na súa procura de probidade e de unidade
orgánicas, de harmonización e de ampla racionalización, descartou formas de
control político máis drásticas pero sentou os alicerces do corporativismo. Esta
solución plasmouse nunha serie de medidas como o proteccionismo, a
racionalización industrial, os conglomerados monolíticos e a expansión
substancial do poder das autoridades centrais. Nesta operación, por certo, tivo
un papel destacado o socialdemócrata Durkheim, que proporcionou o marco
teórico máis coherente. As realizacións históricas da solución corporativista
multiplicáronse nos anos vinte do século XX, e España foi unha delas. 422
Cando as corporacións acabaron por constituír os alicerces da
sociedade e do Estado foi cando se falou dun Estado corporativo, no que a
formación da vontade política estaba exclusivamente nas mans das
273