O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

Ante la comunidad eclesial y su ordenamiento, la Santa Sede es el órgano
supremo de dirección de la Iglesia [...], bien sea el Romano Pontífice, bien sea el
Romano Pontífice junto con la Secretaría de Estado, el Consejo para los Asuntos
Públicos de la Iglesia y otras instituciones de la Curia Romana. La Santa Sede viene a
ser, en forma abstracta, la suprema dirección o el órgano supremo de dirección y
representación tanto de la Iglesia como del Estado de la Ciudad del Vaticano.
Porén, o romano pontífice non conta con ningunha forza militar. No seu
lugar –como nos recorda López Vidal (2003, 313-315)– dispón dun “ejército de
hombres y mujeres consagrados, que llegan allí donde los soldados nunca han
puesto el pie”. Pero se non conta cunha forza militar si debe contar cunha
organización altamente eficaz. Neste sentido, o poder da igrexa católica
concéntrase, como veremos infra, na persoa do papa, que se serve dun
aparato burocrático piramidal dirixido por unha Curia tecnocrática. 538 As propias
dimensións da corporación católica poñen en cuestión a viabilidade dunha
democratización interna, por moito que, como recorda Alemann (1996, 33), a
partir dos debates sobre a democratización que tiveron lugar nos anos sesenta
do século XX pareza innegábel que tamén as corporacións deben aterse a un
mínimo de regras democráticas, e iso malia as tendencias oligárquicas dentro
do grupo que xa teorizara Michels na súa lei de ferro da oligarquía. 539
Breve excurso sobre o Estado da Cidade do Vaticano
O Estado da Cidade do Vaticano 540 –cun territorio de apenas medio quilómetro
cadrado– fundouse o 11 de febreiro de 1929, tras o asinamento dos acordos de
Letrán 541 por parte do papa Pío XI e do rei Vítor Manuel III, nos que Italia lle
recoñece á Santa Sé –é dicir, ao goberno central da igrexa católica: o papa e
mais a Curia romana 542 – a plena propiedade e mais a soberanía territorial
sobre o Vaticano (o principatus civilis Sanctae Sedis). 543 Puente Egido (1965,
5-12 e 96-103) precisa que, nos acordos de Letrán, a Cidade do Vaticano se
define como un Estado utilizando un tecnicismo xurídico inaxeitado. Desde a
perspectiva do dereito internacional público resulta que, ao tempo que participa
en convencións e conferencias internacionais e exerce unha competencia
346