12.04.2013 Views

O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

servizo público. Así, por exemplo, Siota Álvarez (1994) entende que, tecnicamente, as<br />

confesións relixiosas non son servizos públicos: “Desde un punto de vista técnico-jurídico, el<br />

servicio público hace referencia a determina<strong>da</strong>s activi<strong>da</strong>des que, siendo esenciales e<br />

indispensables para la socie<strong>da</strong>d, han sido declara<strong>da</strong>s servicio público a través de una ley<br />

formal”.<br />

Pero a idea <strong>da</strong> relixión como función pública asoma de cando en vez nalgún texto. Un exemplo<br />

particularmente acabado é o de Goti Ordeñana (2001, 720), que, en perfecta coherencia co<br />

repertorio corporatista, entende que o <strong>Estado</strong> se serve <strong>da</strong> igrexa católica para prestar un<br />

servizo público: “como no puede prestar el servicio [...] por sí mismo, ha de confiar<br />

necesariamente esta labor a las instituciones religiosas”. Corral Salvador (2007, 296 e 317-318)<br />

entende “el servicio religioso como función pública”, e opina que “la activi<strong>da</strong>d religiosa, propia<br />

de la Iglesia, puede considerarse, en sí misma, de interés general, ya que contribuye a<br />

satisfacer el derecho de libertad religiosa de las personas”; Jubany (en Méri<strong>da</strong>, 1982, 118), un<br />

membro <strong>da</strong> xerarquía <strong>da</strong> igrexa católica, sostén que “el <strong>Estado</strong> puede llamarse laico o no<br />

confesional, pero ello no significa que tiene que preocuparse únicamente de los bienes<br />

materiales, sino también de los valores morales y espirituales de los hombres, reconociendo<br />

sus criterios y sus convicciones religiosas, promoviéndolas y alentándolas”; Delicado Baeza (en<br />

Méri<strong>da</strong>, 1982, 160-161 e 164), antigo bispo de Tui-Vigo e arcebispo de Valladolid, entende que<br />

o <strong>Estado</strong> español é protector do feito relixioso entendido “como un «factor social» de suma<br />

importancia para el bien común”, de tal maneira que “el ciu<strong>da</strong><strong>da</strong>no español tendrá mejor<br />

garantiza<strong>da</strong> su libertad y los servicios religiosos, como dimensión personal y valor social que<br />

atiende el <strong>Estado</strong> sin juzgarlo”; o eclesiástico Asenjo Pelegrina (2008, 56) está convencido de<br />

que a súa relixión “presta un gran servicio a la ciu<strong>da</strong>d secular” formando ci<strong>da</strong>dáns modélicos e<br />

cohesionando o tecido social, á parte de que leva a cabo unha inxente activi<strong>da</strong>de social que<br />

“tiene una inequívoca dimensión evangelizadora y es muy estima<strong>da</strong> por la socie<strong>da</strong>d”; a<br />

Conferencia Episcopal Española (2006b, puntos 63 e 64), utilizando un argumento usual nos<br />

autores católicos [v., v.g., Corral Salvador, 2007, 297], parte <strong>da</strong> base de que a “religión no es<br />

menos digna de apoyo que la música o el deporte, ni los templos menos importantes para el<br />

bien integral de los ciu<strong>da</strong><strong>da</strong>nos que los museos o los estadios” e afirma que “no es contrario a<br />

la laici<strong>da</strong>d del <strong>Estado</strong> que éste apoye con dinero público el ejercicio del derecho a la libertad<br />

religiosa y subvencione a las instituciones religiosas” para, deste xeito, protexer o benestar<br />

dunha ci<strong>da</strong><strong>da</strong>nía que precisa <strong>da</strong> relixión para a súa felici<strong>da</strong>de; unha profesora de dereito<br />

eclesiástico do <strong>Estado</strong>, García Hervás (1994, 164-167 e 185-186, e, en termos moi parecidos,<br />

1995, 204-209), entende que o ben relixioso é un ben social ou público e que as confesións<br />

relixiosas prestan un servizo público, é dicir, levan a cabo unha activi<strong>da</strong>de de prestación de<br />

bens públicos; Elorza (2006b) afirma que a función relixiosa non é allea á esfera pública cando<br />

constata que “hace falta atender las necesi<strong>da</strong>des religiosas de los inmigrantes musulmanes<br />

desde los poderes públicos”; García de Andoin (2006a), desde o sector cristián do PSOE, cre<br />

que sen “la cooperación del <strong>Estado</strong> en la financiación de la activi<strong>da</strong>d de [...] confesiones<br />

religiosas [...], [...] estos agentes que<strong>da</strong>rían enormemente debilitados para cumplir su función y<br />

servicio social”; o xesuíta Díaz Moreno (2006, 45) coi<strong>da</strong> que “la Iglesia católica española debe<br />

ser considera<strong>da</strong> por el <strong>Estado</strong>, al menos, como una enti<strong>da</strong>d pública que está al servicio de los<br />

intereses de la comuni<strong>da</strong>d política y del bien común”; outro xesuíta, Jiménez (2007), acode aos<br />

artigos 9.2 e 16.3 <strong>da</strong> Constitución e argumenta que “se justifica [o] sistema de asignación<br />

tributaria, no exenta de tensiones, desde la contribución de la Iglesia al bien común, es decir,<br />

por razón del servicio del bienestar social y la promoción del principio e la libertad religiosa por<br />

parte del <strong>Estado</strong>”; e o prelado alemán Jüsten (2003) está convencido de que a cooperación<br />

entre o <strong>Estado</strong> e as igrexas beneficia a ci<strong>da</strong><strong>da</strong>nía, que pode gozar de servizos que, de non<br />

prestalos as igrexas dun xeito desinteresado, terían que ser prestados polo <strong>Estado</strong>.<br />

Aín<strong>da</strong> que unha reflexión demora<strong>da</strong> sobre este tema excedería con moito os límites trazados<br />

neste traballo, é obvio que a fe relixiosa é unha variábel sumamente importante para o <strong>Estado</strong>.<br />

Non debemos esquecer, con Graf (2004, 31, 40, 63, 109 e 113), que a fe lle proporciona ao<br />

suxeito (a) un patrón interpretativo que lle dá sentido e coherencia ao mundo, (b) a forza<br />

dimanante <strong>da</strong> identificación cunha identi<strong>da</strong>de colectiva poderosa (é dicir, conforma<strong>da</strong> por un<br />

deus), e (c) unha cosmovisión intensamente dramática <strong>da</strong> que forman parte o medo ao pecado,<br />

a busca <strong>da</strong> redención e as esperanzas de expiación. Un científico social que intente analizar,<br />

como é o noso caso, a dimensión política dunha fe relixiosa, debe ser consciente de que o<br />

mundo mental dos crentes soe estar marcado, non polo coñecemento de, por exemplo, a<br />

función integradora <strong>da</strong> relixión, senón por unha potente e moi íntima emocionali<strong>da</strong>de liga<strong>da</strong> á<br />

872

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!