12.04.2013 Views

O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

evidencia de que a laici<strong>da</strong>de –co seu corolario de privatización <strong>da</strong> relixión– se consoli<strong>da</strong>ba nas<br />

comuni<strong>da</strong>des políticas occidentais, a igrexa realizara o enorme esforzo de a<strong>da</strong>ptación que foi o<br />

Concilio Vaticano II (Kepel, 1991, 13-14).<br />

1133 Recio Adrados, Uña e Díaz-Salazar Martín, 1990, 19.<br />

Nas recentes Orientaciones morales ante la situación actual de España (Conferencia Episcopal<br />

Española, 2006b, esp. puntos 8 a 19 e 52 a 64), a igrexa católica amosa moi claramente (a) a súa<br />

preocupación polo “desarrollo alarmante del laicismo” e do relativismo moral, así como polo<br />

“intervencionismo injustificado y asfixiante” do <strong>Estado</strong> nos ámbitos familiares e persoais –<br />

fenómenos que se plasmarían, por exemplo, no cuestionamento do “estudio libre de la religión<br />

católica en los currículos de la escuela pública”, na regulación do matrimonio entre persoas do<br />

mesmo sexo, no “apoyo a la llama<strong>da</strong> ‘ideología de género’”, na “producción de seres humanos<br />

como material de investigación” e na “inaceptable intromisión del <strong>Estado</strong> en la educación moral<br />

de los alumnos” a través <strong>da</strong> materia de educación para a ci<strong>da</strong><strong>da</strong>nía e os dereitos humanos–; e<br />

mais (b) o seu propósito pretendi<strong>da</strong>mente desinteresado (“no perseguimos ningún interés<br />

particular”) de ofrecerse, en tanto que “institución capaz de contribuir de manera singular a ese<br />

objetivo tan importante para el bien de las personas y de la socie<strong>da</strong>d entera que es la recta<br />

educación moral de la juventud”, como subministradora de recursos morais social e<br />

politicamente vinculantes. A propósito deste documento episcopal, e desde unha perspectiva<br />

islámica, Prado (2007) observa: “En la España de principios del siglo XXI nadie, ningún<br />

colectivo medianamente representativo, invoca la Sharia, ni los castigos corporales, pero, en<br />

cambio, sí hay fuerzas poderosas que defienden que todos los ciu<strong>da</strong><strong>da</strong>nos sean gobernados<br />

según la moral católica”.<br />

Sobre a materia de educación para a ci<strong>da</strong><strong>da</strong>nía e os dereitos humanos, v. Conferencia<br />

Episcopal Española, 2007c, puntos 11 a 13. Dado que o “<strong>Estado</strong> no puede suplantar a la<br />

socie<strong>da</strong>d como educador de la conciencia moral”, esta materia lesionaría gravemente “el<br />

derecho originario e inalienable de los padres y de la escuela, en colaboración con ellos, a<br />

elegir la formación moral que deseen para sus hijos”. Neste caso produciuse un fenómeno<br />

perfectamente coherente coa corporatización institucionaliza<strong>da</strong> do campo educativo, na que se<br />

creou un marco estábel de intermediación de intereses mesocorporatista. En efecto, antes de<br />

que, no curso académico 2007-2008, comezase a impartirse a materia de educación para a<br />

ci<strong>da</strong><strong>da</strong>nía e os dereitos humanos, o Goberno de España negociou coa Federación Española de<br />

Religiosos de la Enseñanza (FERE, a patronal dos centros privados confesionais) unha<br />

a<strong>da</strong>ptación do contido curricular <strong>da</strong> materia, que a fixo máis dixeríbel para a doutrina moral <strong>da</strong><br />

corporación católica en cuestións tales como o enfoque de xénero, os modelos de familia, o<br />

matrimonio entre persoas do mesmo sexo, a contracepción, o aborto ou a moral sexual. Para<br />

Tamayo-Acosta (2007), de feito, a materia desnaturalizouse e confesionalizouse, xa que “ha<br />

sufrido tal cúmulo de modificaciones que la hacen poco menos que irreconocible”, até o punto<br />

de que agora “los colegios religiosos tienen no ya una, sino dos plataformas de<br />

indoctrinamiento y de reproducción ideológica: la asignatura de Religión confesional [...] y la de<br />

Educación para la Ciu<strong>da</strong><strong>da</strong>nía, que puede utilizarse para transmitir creencias religiosas más<br />

que valores cívicos”. En reali<strong>da</strong>de, estamos ante un caso no que se pode apreciar o<br />

funcionamento do segundo circuito de representación funcional ao que nos achegamos no<br />

capítulo 10, que aquí resulta especialmente chocante porque se trata <strong>da</strong> implementación dunha<br />

previsión legal conti<strong>da</strong> nos artigos 18 e 24 <strong>da</strong> LOE (Lei orgánica 2/2006, do 3 de maio, de<br />

educación [BOE do 4 de maio]), e desenvolvi<strong>da</strong> no Real decreto 1631/2006, do 29 de<br />

decembro, polo que se estabelecen as ensinanzas mínimas correspondentes á educación<br />

secun<strong>da</strong>ria obrigatoria (BOE do 5 de xaneiro de 2007), que ten carácter básico, e no Decreto<br />

133/2007, do 5 de xullo, polo que se regulan as ensinanzas <strong>da</strong> educación secun<strong>da</strong>ria<br />

obrigatoria na Comuni<strong>da</strong>de Autónoma de Galiza (DOG do 13 de xullo). Con todo, e unha vez<br />

aca<strong>da</strong>do o obxectivo de negociar parcialmente o contido <strong>da</strong> materia, a corporación católica non<br />

deixou de tomar outras medi<strong>da</strong>s para forzar a súa desaparición: recursos ante os tribunais,<br />

bloqueo <strong>da</strong> introdución efectiva <strong>da</strong> materia nas comuni<strong>da</strong>des autónomas goberna<strong>da</strong>s polo<br />

Partido Popular e incitación, a través dos medios de comunicación propios e afíns, a que os<br />

pais exerzan o seu suposto dereito de obxección de conciencia. Este exemplo <strong>da</strong> materia de<br />

educación para a ci<strong>da</strong><strong>da</strong>nía permítenos responder a pregunta, que nos facíamos no capítulo<br />

10, sobre o que pasaría se unha corporación se negase a seguir cooperando co <strong>Estado</strong>.<br />

Demóstrase algo que puidemos ver no mesmo capítulo 10 con Alemann e Heinze (1981, 46-<br />

47) e con Giner e Pérez Yruela (1988a, 28-33): a negativa dunha corporación pode impedir a<br />

implementación dunha política pública.<br />

881

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!