O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

de hoxe, o forte desenvolvemento da cooperación tende a baleirar de contido a
laicidade.
Cremos que Díaz-Salazar Martín (2008) ten razón cando observa que a
sociedade española é máis complexa e diversa que a da época da transición. A
partir de agora non van servir as solucións atopadas hai case trinta anos, e vai
ser a laicidade a que nos vai permitir afrontar a pluralidade. Facemos nosa a
descrición que Peña-Ruiz (1998, 18) fai da comunidade laica:
Laïque est la communauté politique en laquelle tous peuvent se reconnaître, l’option
spirituelle demeurant affaire privée. Cette « affaire privée » peut prendre deux
dimensions : l’une strictement personnelle et individuelle, l’autre collective – mais dans
ce cas le groupe librement formé ne peut prétendre parler au nom de la communauté
totale ni coloniser la sphère publique. Il est de l’ordre de l’association particulière et non
de la société commune.
Pode o Estado tolerar aínda atentados contra a súa dignidade como, por
exemplo, o feito de que o casamento católico produza efectos civís, 1228 cando,
desde un punto de vista laico, todo casamento debería ser civil con
independencia de que o cidadán teña a opción, a maiores, celebrar unha
cerimonia relixiosa? Pode a corporación católica seguir a postularse como unha
instancia lexitimadora da moral pública e a condicionar o exercicio da
diversidade cívica no novo contexto social español? Unímonos a unha reflexión
de García Santesmases (2003, 247-248) que consideramos esencial: “El
laicismo no resuelve todos los problemas que plantea una sociedad
crecientemente desigual, pero sí ayuda a preservar principios vinculados a lo
mejor de la tradición ilustrada. Una tradición que muchos pensamos [...] está
aún pendiente. Porque el laicismo por sí mismo no conduce a una «buena
sociedad», pero sin él no podemos hablar de esa «buena sociedad»”.
Camillo Benso, o conde Cavour, un liberal burgués e monárquico
considerado o Bismarck de Italia, pronunciou un discurso, o 27 de marzo de
1861, no que, dirixíndose ao papa Pío IX, consagrou o lema da libera Chiesa in
libero Stato. Pouco despois, nun libro publicado en 1863, Charles de
Montalembert recollía a fórmula para referirse a l’Église libre dans l’État libre.
Desde entón, moitos foron os que tiveron in mente esta idea programática. En
702