O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

empezaron a ter un papel importante. A intención dos curiais era que nos
traballos destas comisións se elaborasen uns proxectos –os chamados
esquemas– de carácter continuísta e doadamente sancionábeis durante o
concilio. 923 Efectivamente, os máis de dous anos de traballo das comisións
plasmáronse en máis de 70 esquemas conservadores, 924 logo, en xeral, mal
acollidos durante os traballos conciliares. 925
O concilio
O pontífice inaugurou o concilio o 11 de outubro de 1962, cun discurso no que
defendeu o diálogo entre a igrexa católica e o mundo moderno e se referiu á
liberdade relixiosa –e non simplemente á tolerancia– favorecida pola distinción
moderna entre o Estado e a igrexa. 926 O regulamento do concilio organizou os
traballos en dous niveis: (a) o plenario (ou congregación xeral) e (b) os grupos
de traballo (11 comisións e dous órganos técnicos). As decisións debían ser
aprobadas sempre nas sesións oficiais da asemblea conciliar, aínda que os
textos das decisións fosen elaborados nos grupos de traballo. Os labores
conciliares, nos que a hexemonía curial se foi diluíndo gradualmente, contaron
coa participación de expertos (teólogos e canonistas) aos que non se lles
permitiu intervir nas sesións plenarias, pero que desenvolveron unha actividade
técnica e consultiva crecentemente importante. 927 O impacto mediático do
acontecemento foi enorme en xeral, mentres o seguimento na España ditatorial
foi mediocre. Xoán XXIII só viviu a primeira das catro sesións conciliares, 928 na
que os temas traballados foron a reforma da liturxia e o concepto de igrexa. 929
O papa Roncalli morreu o 3 de xuño de 1963, e a partir do 21 de xuño, o
seu sucesor, o arcebispo de Milán Giovanni Battista Montini –un curial que xa
manifestara, sendo precisamente arcebispo de Milán, a súa oposición á
execución de tres mozos anarquistas 930 , polo que tamén contaba coa cordial
antipatía das elites franquistas– 931 , decidiu darlle continuidade á dirección
modernizadora marcada polo seu predecesor e conduciu o Concilio Vaticano II
até a súa clausura, o 8 de decembro de 1965. 932 De feito, Montini xa asumira
unha responsabilidade central nos traballos preparatorios e no primeiro período
546