O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

O franquismo como réxime despótico
Definición
Como puidemos ver, o franquismo encaixa –cos matices que xa indicamos–
nos Idealtypen do absolutismo despótico e do despotismo reaccionario
propostos por Giner e os seus coautores. No sucesivo intentaremos propor un
modelo que nos sirva para comprender o franquismo como un réxime
despótico, é dicir, como unha ditadura militar fascistizada da elite burguesa
cuxo obxectivo foi a dominación dos campos social, político, ideolóxico e
económico, e que reduciu a mobilización política a un nivel controlábel,
limitándoa ás clases media e media alta.
Giner (1972b 615 , 5) entende que o final da Guerra Civil Española
significou a consolidación no poder das clases sociais que tradicionalmente
ocuparan as posicións de dominación no campo político español, pero que se
viran acosadas polo proletariado urbano de adscrición socialista e anarquista,
por un sector do campesiñado e por unha intelectualidade destacada e activa.
Polo tanto, e para poderen fornecer unha explicación satisfactoria da
consolidación e da permanencia do réxime franquista a partir de 1939, Giner e
Sevilla-Guzmán (1975, 83, 87, nota 6, e 104) levan a cabo o que cualifican de
intento de interpretación do franquismo desde un enfoque de dominación de
clase, no que se constata que as dereitas españolas atoparon finalmente a
fórmula política que buscaban desde 1808 e que lles garantiu un vínculo sólido
entre o réxime e o modo de dominación de clase. Os autores advirten que “en
ningún caso concebimos que sea separable el poder estatal de la dominación
de clase, a pesar de la importante cuestión de la «autonomía relativa del
aparato estatal»”. Conclúen que o franquismo foi un réxime clasista,
conservador e abertamente reaccionario, e formulan a hipótese de que a
permanencia do réxime despótico español malia os grandes cambios sociais –o
despegue neocapitalista, a secularización, a urbanización masiva e as grandes
migracións– se poida explicar polo parecido existente entre a súa fórmula
380