O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

satisfagan as expectativas dos sectores moderados da oposición e da opinión
pública internacional.
De maneira que os brandos e mais a oposición democrática chegan a un
entendemento sutil pero eficaz (e moi a miúdo implícito), que mesmo pode dar
lugar a pactos. Os conflitos entre estes aliados tácitos adoitan atenuarse e
desprazarse progresivamente cara ás regras de procedemento e cara ás
restricións substantivas. De todos os xeitos, os brandos son os que impoñen as
regras do xogo e manipulan o espectro político: o retorno ao statu quo ante
autoritario aparece como a única alternativa á modesta liberalización e á
democratización estritamente limitada e acompañada dunha axenda politica
restrinxida. Neste contexto, aqueles que avogan por unha maior
democratización tenden a debilitarse e a dividirse entre os que optan por evitar
o peor dos males e deciden seguir o xogo dos brandos e mais os que non
aceptan un resultado tan autolimitado e prefiren correr o risco dunha
confrontación aberta. Cando o seu xogo queda ao descuberto porque resultou
ser un bluff, os brandos recorren ao argumento de que os eventuais excesos
da oposición poden provocar un golpe dos duros.
Pero, en definitiva, e como subliña tamén Huntington ([1991], 120-122) –
pero agora xa nun plano claramente normativo–, son os que están no poder os
que deben controlar as transformacións, que requiren que o goberno sexa máis
forte que a oposición. O exemplo español é moi ilustrativo, xa que Adolfo
Suárez foi quen de levar a cabo o cambio dirixido desde arriba cunha
intensísima actividade de reforma realizada nun curto período de tempo: en
menos de tres anos e medio despois da morte de Franco, Suárez desprazou un
xefe do Goberno de España liberalizador, o lexislador franquista votou a fin do
réxime, as reformas políticas foron sometidas con éxito a un referendo,
legalizáronse os partidos políticos (incluído o comunista), elixiuse un novo
parlamento, elaborouse unha Constitución democrática (que foi aprobada nun
referendo), asináronse acordos de política económica entre os actores políticos
máis importantes e celebráronse eleccións xerais baixo a nova Constitución.
O feito de que os primeiros en obter o poder sexan os conservadores e
os centristas facilita a transición á democracia dos réximes autoritarios (como
tamén resulta positivo que despois sexan os socialistas os que introduzan as
150