12.04.2013 Views

O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Debemos entender, polo tanto, que o feito de que en España se crease unha estrutura<br />

corporativa entre o <strong>Estado</strong> e a igrexa católica é radicalmente incompatíbel co sistema<br />

democrático?<br />

Capítulo 11<br />

488 Para un tratamento in extenso do concepto de poder, v. Vilas Nogueira, [1994], 71-148.<br />

489 En Méri<strong>da</strong>, 1982, 115-116. V. tamén Cuenca Toribio, 1986, 574-575. Para Chao Rego<br />

(2007, 489), trátase dun prelado ideoloxicamente situado no grupo dos árbitros, con Enrique y<br />

Tarancón.<br />

490 En Méri<strong>da</strong>, 1982, 199-200. V. tamén Cuenca Toribio, 1986, 576-577, e González Bedoya,<br />

2008b. Segundo Chao Rego (2007, 491), Cirar<strong>da</strong> Lachiondo era un seguidor de Herrera Oria.<br />

Sartorius e Sabio (2007, 426) matizan que, durante a transición política, este prelado se situou<br />

entre o grupo dos progresistas. Cirar<strong>da</strong> Lachiondo morreu o 17 de setembro de 2008.<br />

491 En Méri<strong>da</strong>, 1982, 223-224. V. tamén Cuenca Toribio, 1986, 586-587. Para Chao Rego<br />

(2007, 492), Martí Alanis formaba parte do grupo ideolóxico dos prelados de centro-esquer<strong>da</strong>.<br />

492 En Méri<strong>da</strong>, 1982, 246. V. tamén Cuenca Toribio, 1986, 584-585. Dorado Soto era, segundo<br />

Chao Rego (2007, 491), un seguidor <strong>da</strong>s teses de Herrera Oria.<br />

493 O cal se debe, obviamente, á vontade de (a) acentuar o elemento espiritual <strong>da</strong> concepción<br />

<strong>da</strong> igrexa católica e (b) disimular a súa dimensión política, como cando a Conferencia<br />

Episcopal Española (2006b, punto 47) afirma tallantemente que a igrexa, “en su conjunto, como<br />

comuni<strong>da</strong>d, no tiene competencias ni atribuciones políticas”. Noutro texto recente <strong>da</strong><br />

Conferencia Episcopal Española (2006a, esp. puntos 37-39) podemos ler: “El punto de parti<strong>da</strong><br />

de la comunión es el encuentro con Jesucristo, el Hijo de Dios, que llega a los hombres a<br />

través del anuncio de la Iglesia y de los sacramentos. Si esto no se tiene en cuenta, lo propio y<br />

específico del misterio de la Iglesia que<strong>da</strong> oscurecido” (punto 39). Tamayo-Acosta (2006a)<br />

critica severamente este documento.<br />

Neste sentido, e desde un enfoque indisimula<strong>da</strong>mente confesional, Gutiérrez (1987, 86) advirte<br />

que non se pode<br />

reducir la Iglesia a una socie<strong>da</strong>d, olvi<strong>da</strong>ndo que no es sólo eso, ni siquiera lo es principalmente; por voluntad<br />

divina ha de tener una organización, pero su ser no se agota en la organización, sino que es mucho más: un<br />

organismo que vive en Cristo. Dejar de lado esta perspectiva conduciría irremisiblemente a una escisión<br />

entre elemento interno y elemento externo en la Iglesia, que forman por el contrario una uni<strong>da</strong>d inseparable.<br />

Nesta mesma liña, Jubany (en Méri<strong>da</strong>, 1982, 111-112) afirma que a igrexa católica é “cuerpo<br />

místico de Cristo”, mentres Asenjo Pelegrina (2008, 60) a define como “una muchedumbre de<br />

pueblos reunidos por la uni<strong>da</strong>d del Padre, del Hijo y del Espíritu Santo”.<br />

494 Berzosa Martínez, 2007, 19-50, Blázquez, 1991, 105, Floristán, 1985, 67-68, Hera, 1987,<br />

62-63, Raguer i Suñer, 2006b, 212-213, e Totosaus, 1977, 263.<br />

Algún autor actual aín<strong>da</strong> se aferra á concepción preconciliar. Así, Ibán (1987, 6) afirma: “Ca<strong>da</strong><br />

día me parece más razonable la vieja intuición de los cultivadores del Ius publicum<br />

ecclesiasticum de reconducir a la Iglesia y al <strong>Estado</strong> a una misma categoría: societas iuridica<br />

perfecta”.<br />

Nun vello manual de dereito eclesiástico (Eichmann, 1931, 6) podemos atopar algunhas ideas<br />

interesantes:<br />

Por su carácter de institución encuadra<strong>da</strong> en el mundo, no podía [a igrexa católica] subsistir sin la<br />

organización externa <strong>da</strong><strong>da</strong> [...]: «la Iglesia es la Institución fun<strong>da</strong><strong>da</strong> por Cristo (institución de salvación,<br />

institución jurídica) para la instauración del Reino de Dios sobre la Tierra». Es universal, supernacional<br />

(extranacional), no condiciona<strong>da</strong> como los <strong>Estado</strong>s por fronteras y límites territoriales. Como institución, es<br />

persona jurídica [...], sujeto autónomo de derecho, distinto del conjunto de ca<strong>da</strong> uno de los miembros. No es<br />

una institución democrática, porque dispone de una constitución impuesta por la autori<strong>da</strong>d.<br />

495 A propósito desta definición, Araújo Iglesias (1993, 207) ofrécenos un bo exemplo <strong>da</strong><br />

linguaxe críptica propia <strong>da</strong> teoloxía católica:<br />

¿Que quere dici-lo Concilio co concepto de Sacramento, cando o aplica á Igrexa? Non resulta<br />

doado dicilo en dúas palabras. A salvación, o “misterio salvador” de Deus, realízase na humani<strong>da</strong>de de<br />

Cristo, nela dásenos o acceso a Deus, pois esa forza salvadora <strong>da</strong> humani<strong>da</strong>de de Cristo faise presente e<br />

eficaz neste novo Corpo de Cristo que é a Igrexa. Este novo Corpo, non só nos facilita o acceso á obra<br />

salvadora, senón que a fai presente.<br />

496 Sobre este intelectual católico crítico co réxime despótico franquista, v. Díaz-Salazar Martín,<br />

2006, 147-152, e Hermet, 1980, 147.<br />

497 Agradécese que López Vi<strong>da</strong>l alu<strong>da</strong> ás loitas de poder que, efectivamente, se producen no<br />

seo <strong>da</strong> igrexa católica, pero a abstrusa conceptualización non é de moita axu<strong>da</strong>.<br />

802

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!