O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

até chegarse ao que Pérez Díaz (1994 2 , 161) cualifica de “especie de
mesogobierno cultural o moral a cargo de la Iglesia [...], que ahora disfrutaba
de recursos extraordinarios para el control de los espacios públicos y privados
de la sociedad”. Coherentemente, o Ministerio de Asuntos Exteriores
permaneceu durante 23 anos (entre 1945 e 1969) nas mans dos católicos 624
Alberto Martín Artajo 625 e Fernando María Castiella. Algo similar sucedeu no
Ministerio de Educación con José Ibáñez Martín e Ruiz-Giménez 626 . 627
A terceira e derradeira etapa do réxime franquista é a da evolución
institucional. De acordo cos relatos de Botti (1993 2 , 123-135), Morodo (1984, 62-
72), Ruiz Rico (1977, 138-140) e Tusell Gómez (1984a, 214), os anos cincuenta
trouxeron consigo a fin do illamento 628 e mais importantes cambios
socioeconómicos. A confesionalidade católica revelouse como un recurso
irrenunciábel para o Estado, tanto interna como internacionalmente. Os axentes
políticos católicos colaboracionistas, incorporados ao Goberno a partir de 1945
cunha clara finalidade instrumental, cultivaban unha imaxe democratacristiá no
exterior (especialmente no mundo anglosaxón), onde posuían bos contactos, e o
flexíbel réxime fascistizante español foi quen de percibir os beneficios derivados
do protagonismo dun catolicismo político disposto a darlle cobertura á
destotalitarización formal do réxime e a aparecer como avalista político
internacional. A continuidade do réxime quedou garantida co éxito –un éxito
católico– que supuxeron, entre 1950 e 1953, a supresión das sancións da ONU
e os asinamentos do concordato coa Santa Sé e dos acordos bilaterais cos
EUA. No concordato de 1953 –asinado o 27 de agosto e ratificado o 26 de
outubro– 629 , a Santa Sé implementou a súa estratexia anticomunista global
malia os aspectos embarazosos da ideoloxía político-relixiosa do réxime
despótico franquista. Segundo Laboa Gallego (1981, 82, e 1988b, 18-19), se a
Santa Sé tardou tantos anos en asinar o concordato co Goberno de Franco foi
porque “el Vaticano aguardaba a que se desglosase en el clima internacional la
doble significación que había tenido el conglomerado contra el eje: por una
parte, el frente contra el totalitarismo fascista, y, por otra, el frente contra el
totalitarismo comunista. Tenía que aparecer claro que el Vaticano pactaba no
con la España fascista sino con la España anticomunista”. 630 No texto quedaron
recollidos os privilexios que se lle recoñecían á igrexa católica e que se
384