O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

político –e polo tanto, a corporación católica– obran precisamente en función
das oportunidades, e era evidente que a igrexa podía emprender accións de
carácter estratéxico con perspectivas de éxito. Debía conseguir a contribución
de terceiros para incrementar o abano de recursos dispoñíbeis –por exemplo, o
apoio das elites democratacristiás da UCD–, e dado que actuaba nun Estado
moi centralizado, no que era atraída ao cume do sistema político, debía tratar
de influír sobre as elites franquistas reformistas e aperturistas e sobre a
oposición democrática. A partir de 1965, a corporación católica distanciouse do
réxime franquista, pero a dinámica que puxo en marcha non conduciu (non
podía conducir) a unha mutación sistémica, polo menos non no sentido que a
este concepto lle dá Wallerstein no seu modelo sobre o sistema histórico da
economia mundial capitalista. 1059 De feito, foi o propio sistema o que
condicionou e mesmo induciu as decisións adoptadas durante o proceso.
Tamén o relato sintético da andaina eclesiástica nas etapas pre e posconciliar
que nos ofrece Ruiz Rico 1060 parte da afirmación, que xa fixemos nosa no
capítulo 17, de que o sistema se perpetuou mediante un cambio de réxime, é
dicir, mediante unha adaptación sistémica:
ente intacto
SISTEMA POLÍTICO: intereses dominantes
continuidade
poder económico basicamente intacto
RÉXIME: orde institucional:
normas, valores e estrutura
de autoridade
cambio
democracia pluralista ao
estilo occidental
Era xustamente a igrexa católica –que estaba entre os axentes que
ocupaban e querían conservar as posicións centrais no campo político– a que
se atopaba nunha posición particularmente favorábel para demandar do
sistema político os cambios que lle conviñan. Pero, ao mesmo tempo, as
demandas que formulaba a corporación católica non debían crear conflitos
599