O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

predeterminado a participar no pensamento doutros individuos que, como el, se
atopan cunha situación herdada –cos seus modos de pensamento e de
conduta– e intentan perfeccionar as respostas legadas ou substituílas por
outras que permitan afrontar mellor os cambios que teñen lugar na súa posición
común. O primeiro obxectivo da socioloxía do coñecemento é a realización
dunha análise inmanente das concepcións do mundo, que consiste en fixar,
para calquera momento da historia, as configuracións intelectuais sistemáticas
desde as que se pensa, que están baseadas sobre alicerces metafísicos. Cada
estilo de pensamento é susceptíbel de ser subsumido nalgunha destas
configuracións, do que resulta, para cada época, un conxunto de estratos
espirituais que están enfrontados entre eles. O traballo sociolóxico comeza
propiamente coa procura dos estratos sociais que están detrás dos estratos
espirituais, que vai ser a que nos vai permitir comprender as diferentes
orientacións volitivas fundamentais que existen nun momento determinado. 82
Para a socioloxía do coñecemento, polo tanto, o pensamento non é
independente da “existencia”, non existe ningún suxeito supersocial e
sobrehumano que se exprese con categorías per se. As ideas son expresión,
función, emanación ou desenvolvemento dun ser, dunha realidade inmediata –
a realidade económica, e, en xeral, histórico-social, sobre todo das clases
ascendentes–. Como as ideas e as representacións non son fenómenos illados
e inconexos, o único xeito de relativizalas é mediante a contraposición de
cosmovisións, é dicir, demostrando que as ideas son parte dun sistema, dunha
concepción do mundo que está ligada a unha etapa da existencia social. Polo
tanto, é a posición no mundo –a existencia social– a que determina as
ideoloxías que se combaten entre si, porque non hai estrato ningún que, dentro
das súas tradicións intelectuais, non se esforce permanentemente por elaborar
unha imaxe total e sintética do mundo. Por iso, a obra dun autor debe ser
comprendida a partir do seu proceso vital, alén da inmanencia do seu contido.
Non existe ningún mundo espiritual cuxo sentido se exprese nunha lóxica
inmanente e autorreferida e con respecto ao que os “factores reais” do mundo
histórico só teñan un papel selectivo. En definitiva, ocupar unha posición na
estrutura social implica a probabilidade de pensar dun xeito determinado, polo
que hai unha gran parte do pensamento e do coñecemento que non pode
67