O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

Unha tecnocracia ao servizo do poder político do papa: o sistema central de
goberno da igrexa católica
Para empezar, Reese (2003 6 , 109) observa que a Curia ten unha estrutura
complexa e confusa para os non iniciados, o que se explica en parte porque se
desenvolveu historicamente dunha maneira ad hoc, en resposta a necesidades
específicas: “It is a product of history, not management theory”.
Zizola (1977), nun texto escrito desde unha perspectiva católica que
avoga pola desburocratización, a desconcentración e mais a despolitización da
institución eclesiástica (algo dificilmente imaxinábel, por certo, se temos en
conta que, como vimos no capítulo 11, todo grupo implementa políticas e
precisa dotarse da correspondente organización do poder), describe a estrutura
monárquica, piramidal e burocratizada do sistema central de goberno da igrexa
católica como unha tecnoestrutura moderna extremadamente eficaz. 558 O
poder reside na Curia, un aparato burocrático complexo, xerarquizado,
centralizado e racionalizado. A Secretaría de Estado, que dirixe e controla a
Curia, é unha superestrutura que domina o conxunto do sistema e está
pensada como a instancia superior da que emana directamente o poder
persoal do papa. Os demais dicasterios dependen da Secretaría de Estado até
o punto de que as súas competencias son exclusivamente de execución
administrativa. Toda a estrutura está pensada para lle asegurar ao papa un
control real da Curia e para evitar a aparición de divisións e de clans que sexan
quen de acumular o poder suficiente para oporse ás decisións do pontífice. O
cal conduce a unha burocratización da función papal. As reunións periódicas do
consello dos cardeais prefectos de congregación non son en absoluto
comparábeis aos consellos de ministros, porque non pasan de simples
intercambios de información. Tampouco o sínodo dos bispos –as reunións dos
delegados das conferencias episcopais, que teñen lugar en Roma cada tres
anos– escapa da subordinación á administración central, malia que debería ser
expresión do principio de colexialidade episcopal consagrado, aínda que dun
xeito ambivalente, no Concilio Vaticano II. Tamén os presidentes das
conferencias episcopais acaban convertidos en pezas da engrenaxe da
350