O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

contratación sistemática dos servizos de certas empresas consultoras,
despachos profesionais, entidades financeiras, etc. Destes contratos tamén se
beneficiaron moitos economistas e sociólogos da oposición verbal –Linz, por
exemplo, como puidemos ver no capítulo 3–, que, en xeral, e malia a súa
condición obxectiva de servidores fieis perfectamente controlábeis polo
pluralismo de clase, non se consideraban a si mesmos como parte do sistema
(e mesmo podían ter unha postura subxectivamente antisistema).
O persoal da igrexa católica
De acordo con Collado Seidel (1993, 86) e Jerez Mir (1996, 264), o réxime
franquista foi a fórmula política que respondeu á necesidade da clase
dominante de asegurar unha estrutura de poder que a II República Española,
tras o triunfo da Fronte Popular, ameazara con crebar. A igrexa católica foi un
dos alicerces deste réxime durante a súa historia de case corenta anos, e
representou, xunto co exército, a máxima expresión da integridade nacional de
España. Practicamente todos os bispos españois apoiaron a rebelión militar de
1936, e o concordato de 1953 –o fundamento xurídico do sistema
nacionalcatólico resultante da Guerra Civil– sentou as bases dunha relación
entre o Estado e a igrexa católica completamente estraña na Europa da época.
O parágrafo primeiro do artigo sexto do Fuero de los Españoles (na súa
redacción modificada do 10 de xaneiro de 1967) era perfectamente coherente
con esta concepción das relacións entre a igrexa católica e o Estado: “La
profesión y práctica de la Religión Católica, que es la del Estado español,
gozará de la protección oficial”. No marco deste estatuto, Franco reservouse o
dereito de codeterminar o nomeamento dos bispos. Xa na derradeira fase do
franquismo, esta construción arcaica entrou nunha grave crise como
consecuencia dos cambios sociais e da nova orientación que supuxo o Concilio
Vaticano II.
Con máis vagar, Giner e Sevilla-Guzmán (1975, 91-93) observan que a
igrexa católica, tradicionalmente vinculada ás clases hexemónicas en zonas
chave de España, apoiou o franquismo desde o comezo e lexitimou a súa
410