O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

fundamentar a súa cohesión e racionalizar as situacións de poder reais ou
desexadas.
• Nos modelos canónicos, opostos á tradición marxista, a ideoloxía é
entendida como un fenómeno difuso e de importancia menor na
estruturación das relacións sociais. De feito, estes modelos recorren á idea
dun condicionamento psicolóxico da persoa polo seu contorno social máis
inmediato para negaren que a ideoloxía sexa un elemento constitutivo dos
réximes autoritarios.
• Porén, negar que o franquismo teña unha ideoloxía significa descoñecer a
importancia do nacionalcatolicismo, é dicir, precisamente dunha ideoloxía
cuxos elementos esenciais son a unidade de España e a democracia
orgánica de raíz corporativista católica e que articula aquel conxunto dos
fragmentos ideolóxicos particulares que, dirixidos á lexitimación da común
posición de dominación, son compartidos por cada un dos grupos
sustentadores do réxime.
• O réxime franquista comeza a entrar en crise ao redor de 1965. A
fragmentación e a desintegración das elites dominantes e mais o
fortalecemento da oposición conducen ao inmobilismo do réxime e a un
aumento da represión. Entre as elites –incluída a igrexa católica– e as
clases medias, preocupadas por un posíbel colapso do réxime e pola
imposibilidade de integrar unha España non democrática no Mercado
Común Europeo, empeza a imporse a idea da disfuncionalidade da ditadura
e a necesidade da saída reformista.
• Anúnciase así o consenso –que para algún autor canónico constitúe un fil
rouge da historia de España– como un elemento chave da transición
política. Os franquistas moderados e a oposición democrática non radical –
todos debilitados polas divisións internas– consensúan a implementación
dun novo réxime erixido sobre unha nova lexitimidade mediante un proceso
de negociación formalmente respectuoso coa legalidade franquista.
• Neste proceso, o Goberno de España supera a resistencia dos sectores
continuístas e realiza algunhas concesións, como a legalización dos
partidos políticos ou a garantía dunha proporcionalidade corrixida (a favor
dos conservadores) na lei electoral, mentres a oposición democrática
228