O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

tivo que disolverse, e Gil Robles rompeu con Franco e foise para o exilio.
Moitos membros da CEDA (entre eles, Serrano Suñer) convertéronse en
destacados expoñentes do réxime franquista. Os “apolitical [sic] experts” da
ACNP (como Martín Artajo) seguiron a ter unha gran influencia.
Posteriormente, foi o Opus Dei quen asumiu o papel de canteira católica de
elite do réxime. 386
Conclúe Linz (1967 2 , 248) que os democratacristiáns “have been co-
opted by the pluralistic dictatorship of Franco more than by any Fascist regime,
for nowhere was the anticlericalism of the Left so brutal and the state more
willing to grant the Church privileges”.
A igrexa católica e a transición política española
O discreto encanto da xerarquía católica: da recuperación da autonomía ao
distante apoio ao cambio
Linz 387 relata como, durante os corenta anos do réxime franquista –que non
poden ser tratados como un fenómeno unitario–, mentres a sociedade se abría
ás influencias exteriores e se secularizaba –experimentando así un cambio
profundo–, empezou a xurdir lentamente unha actitude de oposición entre os
católicos, sobre todo entre os intelectuais, os laicos e mais os curas máis
novos, que, en contacto coa clase obreira, encaraban criticamente a inxustiza
social. Mentres o clero se identificaba coas minorías culturais e lingüísticas no
País Vasco e en Cataluña, o Concilio Vaticano II acadaba unha moi importante
repercusión (como veremos no punto seguinte). Dividida entre quen adoptaba
posicións reaccionarias e quen, incluído o cardeal primado, toleraba e protexía
a disidencia fronte ao Estado, a xerarquía comezou, no seu conxunto, a
reconsiderar a súa adhesión ao réxime e a procurar unha maior autonomía. E é
que, cando aparecen signos de crise, a igrexa católica, sabedora de que lle vai
sobrevivir a calquera réxime, tende a desidentificarse con el e a recuperar a
súa autonomía. De feito, tras o Concilio Vaticano II e durante a etapa de
246