O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

subsiste en [‘subsistit in’] la Iglesia católica, gobernada por el sucesor de Pedro
y por los obispos en comunión con él” (Catecismo de la Iglesia Católica, 1993 2 ,
punto 816).
Pola súa banda, os científicos sociais soen eludir a cuestión –coas
excepcións que veremos neste mesmo capítulo e tamén no capítulo 16, da
man de Puente Ojea– e presupoñen un acordo conceptual que, na práctica,
apenas se fai explícito. Este feito tan paradoxal parece remitirnos ao fenómeno
da construción social da realidade descrita na socioloxía do coñecemento de
Berger e Luckmann (1976 6 ), especialmente interesada no coñecemento de
sentido común. É como se a natureza da igrexa católica fose un coñecemento
de fondo tradicionalmente compartido por todos os individuos, un elemento do
conxunto de cousas que non se cuestionan por obvias e que conforman a
estrutura da vida cotiá (o que inhibe os cambios sociais e favorece as posicións
de poder estabelecidas).
López Aranguren (1970 2 , 85-97), por exemplo –un intelectual cuxas
ambicións teorizantes sobrepasan con moito as do man in the street–, 496 cando
se enfronta ao problema da significación do concepto de igrexa, só é quen de
contrapor a súa condición de mysterium, corpus mysticum, pobo de Deus ou
sacramentum á súa estrutura visíbel, é dicir, a súa condición de institución
rixidamente xerárquica e xuridicamente organizada, que, de feito, a converte na
“Iglesia más eclesiástica (si se permite la aparente redundancia)” que, unha vez
descentralizada e democratizada a través do principio da colexialidade
consagrado no Concilio Vaticano II, lles proporciona un modelo ás demais
igrexas. Brassloff (1998, 1) anuncia, no limiar do seu estudo sobre a igrexa
católica española no período 1962-1996, que “the term [‘Church’] will be used
throughout as referring both to an institution broadly identified with the
hierarchy, and to ‘the people of God’, a community of believers”. Calleja Sáenz
de Navarrete (1988, 10-11) descualifica por empobrecedora e unívoca a
suposta fixación do “ensayista político” pola xerarquía eclesiástica como elite
do poder e afirma que, como insider, percibe o colectivo eclesial como “plural
en sus personas y grupos”. Díaz-Salazar Martín (2006, 38-39) bota man da
concepción gramsciana da igrexa católica como aparato de hexemonía e como
intelectual orgánico, que nos parece de difícil operacionalización politolóxica.
327