O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

O control católico da modernización en España
Un país sen relixión civil
Pódese soster desde a ciencia social que a humanidade está inmersa nun
proceso de secularización imparábel e universal? É certo que a modernización
conduce inevitabelmente a unha secularización xeral? Ou estamos máis ben,
como sostén Estruch (1996, 275) ante un mito?
¿Por qué creemos, por qué necesitamos creer que nuestra sociedad es una
sociedad secularizada?
[...]
Una sociedad fundamentada en la creencia en el progreso, la ciencia y la razón
necesita partir del postulado según el cual la persona madura, la persona mayor de
edad, el ser humano plenamente humano, forzosamente tiene que ser el «hombre
secular». Debe partir de la ficción según la cual la sociedad adulta es una sociedad que
ha desterrado las creencias, precisamente porque el ser humano accede a la verdad
por sí solo y con sus propios medios.
Existe, como sinalan Minkenberg e Willems (2002, 7-9 e 14), un
consenso científico-social verbo da inevitábel secularización das sociedades
modernas. Segundo este teorema da secularización, a relación entre a política
e a relixión (cristiá) desenvólvese en tres niveis: (a) no nivel estrututal e
institucional prodúcese unha autonomización da política e da relixión que
desemboca na separación entre o Estado e as igrexas; (b) no nivel político-
cultural constátase a erosión da relixión organizada e a diminución das
prácticas relixiosas; e (c) no nivel social obsérvase que na esfera da política ten
lugar unha retirada da relixión organizada tradicional, así como dos símbolos e
das prácticas relixiosas, que se refuxian no ámbito non político da privacidade.
Se este desenvolvemento fose real non merecería apenas a atención da
ciencia social, pero o certo é que existen claros indicios empíricos da
capacidade de resistencia das orientacións e dos valores relixiosos. 686 É certo
que a partir da Segunda Guerra Mundial se debilitou en Europa a capacidade
de atracción das institucións relixiosas tradicionais, pero non parece que esta
424