O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

Repárese en que a igrexa católica, como tal, non está inscrita no Rexistro de Entidades
Relixiosas.
1063 V. Parri, 1987, 70-72. Ao contrario do que sucede nos arranxos pluralistas, os intercambios
políticos corporatistas son estábeis porque o intercambio de recursos de poder se caracteriza
pola súa continuidade.
1064 A igrexa católica comparte as funcións co poder político na división do traballo de
dominación cando contribúe ao mantemento da orde política, como nos recorda Bourdieu
(1971, 328-330). E é que o mantemento da orde simbólica contribúe directamente ao
mantemento da orde política “en imposant et en inculquant des schèmes de perception, de
pensée et d’action objectivement accordés aux structures politiques” e “en engageant l’autorité
proprement religieuse dont elle dispose pour combattre sur le terrain proprement symbolique
les tentatives prophétiques ou hérétiques de subversion de l’ordre symbolique”.
1065 En realidade, e como apunta Hermet (1973, 446), todos os gobernos desexan que as
organizacións relixiosas desempeñen funcións directamente útiles para eles (ou polo menos
inofensivas).
1066 Giner e Pérez Yruela, 1979, 20, 88, 96-97 e 106-107, e Maier, 1981, 45.
1067 V. Williamson, 1989, 134.
1068 Schmitter, 1981a, 75-77.
1069 Lehmbruch, 1984a, 63. Este autor cualifica os arranxos macrocorporatistas de
concertacións corporatistas, e os arranxos mesocorporatistas de corporatismo sectorial. Os
arranxos macrocorporatistas son moi inestábeis por mor das tensións inter e intraorganizativas
que a miúdo van da man da concertación de intereses antagónicos.
1070 Suárez González, 1997, 278 e 281.
1071 Puente Ojea (2005) puntualiza que “Suárez era católico a machamartillo, de manera que
dentro de su propia personalidad no había ninguna incongruencia”. Cañizares Llovera (2008,
95) semella corroborar a apreciación de Puente Ojea: “Dios me ha concedido el regalo de
conocerlo [a Adolfo Suárez] muy de cerca, un cristiano de oración, conocedor de la Doctrina
Social de la Iglesia, que leía las encíclicas nada más publicarse. Me acuerdo que me llamó
cuando se publicó la Evangelium Vitae para preguntarme si la había leído. Me dijo que se
había sentido muy confortado porque todo lo que decía de la democracia era lo que él había
intentado hacer”.
Sobre a implementación da renuncia do xefe do Estado ao privilexio de presentación de bispos,
v. Cárcel Ortí, 1993, 579-580.
1072 Gimbernat Ordeig (1982, 54) tamén apunta que durante a campaña electoral de 1977, a
igrexa católica “se había manifestado de forma más neutral [do que se manifestaría nas
eleccións de 1979], en un documento confuso y poco afortunado”. Nun comunicado no que se
percibe un esforzo por manter a neutralidade política, a Conferencia Episcopal só desaprobou
o voto ao Partido Comunista de España. Brassloff (1998, 102) e Mella Márquez (1993, 176)
coinciden en que a Conferencia Episcopal rompeu a súa neutralidade nas eleccións xerais de
1979 –xa baixo a influencia conservadora de Xoán Paulo II– condenando o aborto, o divorcio e
calquera intento de limitar o control católico do ensino privado. V. tamén Díaz-Salazar Martín,
2006, 202-203.
1073 Non é o que opinan, desde logo, aqueles autores católicos que, como Cárcel Ortí (2003,
282), escriben pro domo sua:
los obispos insistieron particularmente en el tema de [...] un Régimen de libertad religiosa en el que la Iglesia
fuera respetada, pero no privilegiada en relación con los otros grupos de ciudadanos. Los acuerdos firmados
en enero de 1979 por la Santa Sede y el Gobierno Español constituyeron también un progreso en esa actitud
reconciliadora de la Iglesia que demostró no pretender ninguna situación de privilegio político.
1074 En realidade, a nosa idea da corporatización da función relixiosa do Estado non é en
absoluto allea á lóxica transicional, se temos en conta o razoamento de Schmitter (2000, 41-
43): “After a period of considerable uncertainty and unknown duration during which the previous
autocracy ‘transits’ to some other form of political domination, it becomes necessary to
transform these improvisations into stable rules and alliances under which actors can compete
and cooperate on predictable terms”. Lograr solucións estábeis non é fácil, porque as
transicións teñen consecuencias importantes, son conflitivas e xeran expectativas esaxeradas.
Algunhas corporacións intentarán conservar as vantaxes das que gozaban no réxime
autocrático previo.
Con todo, o lector observará que non é precisamente habitual a idea de que en España a
relixión é unha función do Estado. Porén, algúns autores católicos procuran argumentar contra
o correlato lóxico desta idea, é dicir, contra a afirmación de que a igrexa católica presta un
871