O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

impulsou, a partir do final dos anos cincuenta, un extraordinario
desenvolvemento económico que situou España nunha posición central no
sistema capitalista.
14. A transición política española non pode ser entendida exclusivamente como
un fenómeno interno, como sucede nos modelos do repertorio canónico
funcional-pluralista. Se, en xeral, a estrutura política interna e os seus procesos
son indisociábeis dos factores e da acción dos actores internacionais, o
proceso español de transición, en particular, foi determinado pola dimensión
internacional. O réxime despótico franquista dominara unha parte substancial
da península ibérica –e, polo tanto, un escenario xeoestratéxico da máxima
importancia– e participara na consolidación das posicións centrais dos países
capitalistas –especialmente da potencia hexemónica, os EUA– no campo
político internacional da Guerra Fría. Os aliados occidentais non consideraban
prioritaria a democratización de España, pero esta empezou a gozar de boas
perspectivas cando a ditadura deixou de ofrecer garantías de estabilidade.
Coincidindo coa entrada no campo político franquista de novos axentes
produciuse un aumento da conflitividade que provocou unha profunda crise do
sistema corporativo, na que fallaron os mecanismos tradicionais de adaptación.
A crise desembocou na transición política, na que as esixencias estruturais do
actual sistema histórico –a economía capitalista, que é oligopolística,
multinacional e corporativa– determinaron unha adaptación do corporatismo de
Estado franquista. Con outras palabras: o que tivo lugar foi un cambio de
réxime, non unha mutación sistémica. Sometido a unha forte presión exterior, o
franquismo autotransformouse –por consenso entre as elites representativas
dos diferentes intereses colectivos que pretendían sobrevivir– nun sistema
corporatista dotado dunha orde política pluralista dentro das coordenadas
estruturais do sistema histórico. Cando o establishment constatou que o réxime
despótico xa non lle podía garantir a súa dominación a longo prazo, a
preservación do statu quo socioeconómico e o reforzamento do campo político,
económico e militar europeo occidental –ao que España se incorporou
plenamente– foron asegurados polas poderosas elites dos partidos que
pasaron a dominar o campo político español e estaban cooptadas e financiadas
678