O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

que se estaba a implementar, a propia xerarquía expresou pública e tamén
reservadamente o seu interese en que (a) a súa igrexa fose expresamente
mencionada no texto constitucional, ao igual que os partidos políticos e os
sindicatos, (b) a liberdade de ensino protexese eficazmente a súa posición
central no campo educativo, e (c) non se amparase a posibilidade de disolución
do matrimonio. A presión eclesiástica viuse favorecida polo feito de que máis
da metade dos parlamentarios eran católicos practicantes. 817
En contra da opinión de que as negociacións reservadas non son
democráticas, Gunther e Blough (1980, 99 e 106) valoran moi positivamente o
segredo como elemento do proceso constituínte, polo menos no tocante á
regulación das relacións entre o Estado e a igrexa católica:
Muchas de las diferencias existentes en las cuestiones Iglesia-Estado entre las
Constituciones de 1931 y 1978 pueden ser atribuidas al hecho de que la mayoría de los
momentos decisivos del proceso constituyente republicano tuvieron lugar en las
sesiones plenarias de las Cortes, mientras que en el proceso constituyente más
reciente los problemas más cruciales se resolvieron por medio de discusiones privadas
entre un pequeño número de representantes de partidos con autoridad para alcanzar
compromisos vinculantes en nombre de sus delegaciones parlamentarias respectivas.
Os mesmos autores (Gunther e Blough, 19809, 101) subliñan que as
sesións plenarias das Cortes constituíntes republicanas foron o marco idóneo
para que os políticos puidesen “desarrollar sus habilidades oratorias y [...]
competir entre sí por el apoyo de los sectores anticlericales de la sociedad
española”. Pola contra, as deliberacións secretas e restrinxidas do último
proceso constituínte foron as que permitiron consensuar unha Constitución
mellor.
Colomer Calsina (1998, 114-144 e 171) detense no feito de que a
Constitución se negociou nun período de 16 meses –a segunda metade de
1977 e o ano 1978– mediante o intercambio de votos parlamentarios entre os
partidos reformistas e rupturistas. Houbo algúns temas especialmente
significativos, xa que constituíran dramáticos campos de batalla en anteriores
intentos fracasados de construír un réxime democrático: a monarquía, o exército,
as cuestións socioeconómicas, a descentralización política e a relixión. A ampla
aceptación da Constitución debeuse ao feito de que non respondía a
500