O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

Estado en sus asuntos internos –excepto mediante presiones sobre la jerarquía
y a través de los obispos–“, si eran importantes para explicar “la formación de
la oposición y la aparición e nuevas generaciones de líderes antirrégimen”. Isto
permítelle a Linz chegar a unha conclusión perfectamente coherente coa súa
tipoloxía dos réximes políticos: “El pluralismo social que el Estado e
inicialmente el partido habían tratado de controlar tuvo [...] un papel
fundamental en el proceso de desintegración de un régimen autoritario, que en
este respecto tenía focos de inestabilidad poco frecuentes en los sistemas
totalitarios”.
Pero en termos xerais, como vemos, Linz fai un intento tan esforzado
como discutíbel por sustentar argumentalmente o seu propósito de afirmar a
neutralidade e mais o papel discreto da igrexa católica durante a transición, aos
que tería contribuído o pluralismo político dunha indefinida comunidade
católica, do conxunto dos cregos e dunha xerarquía da que Linz afirma que tivo
unha evolución menos intensa cara a un pluralismo político interno e, á vez,
que adoptou unha postura política particularmente flexíbel. Preguntámonos se
se pode soster realmente que o pluralismo político que había no seo da
Conferencia Episcopal Española lle impediu á xerarquía católica, durante o
proceso de transición, adoptar unha postura activa e firme na defensa dos seus
intereses e do núcleo duro da posición da súa igrexa. Finalmente, cremos
tamén que detectamos unha contradición entre as advertencias de Linz sobre
os riscos inherentes á heteronomía ideolóxica do réxime franquista 390 e mais a
suposta irrelevancia da igrexia católica precisamente no momento no que lle
retirou ao réxime o seu apoio lexitimador.
O impacto do Concilio Vaticano II
Linz facía en 1963 esta significativa observación:
En los países que se dicen seguidores de la doctrina social de la Iglesia Católica cabe
registrar [unha] posible fuente de tensión: un cambio en la política de la Iglesia puede
hacerlos objeto de presiones. En cualquier caso no hay que sobrestimar el impacto de
las presiones ideológicas, debiéndose, por el contrario, fijar también la atención en los
248