O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

El Estado franquista [era un] Estado confesionalmente católico. Aunque el fascismo,
consolidado en Europa, se considera el modelo operativo del presente y del futuro, las
características históricas españolas llevan, ya desde este momento constituyente, a
una inclinación, que irá en aumento, de asumir la tradición católica. Incluso en los
falangistas –Serrano Súñer había pertenecido a la CEDA– este hecho está presente y
configurará la acción política y la propia legalidad. El catolicismo, el nacional-
sindicalismo, sirve, así, de centro de confluencia a los sectores dominantes: falangistas,
carlistas, monárquicos. De todos ellos, sin embargo, los falangistas –con modernidad,
con cierto anti-clericalismo y con muchas contradicciones– serán los más opuestos a la
institucionalización del fascismo católico.
No capítulo 7 xa observamos como os diversos sectores da coalición
reaccionaria, que ocupaban as posicións dominantes no campo político,
compartían algúns fragmentos ideolóxicos que conformaban unha ideoloxía
tamén dominante –o nacionalcatolicismo–, cuxo obxecto era precisamente a
lexitimación daquela dominación. Verbo do fascismo católico ao que acabamos
de aludir da man de Morodo, Botti (1993 2 , 102-119) pon de relevo como varios
autores católicos –entre os que destacou Manuel García Morente pola súa
solidez filosófica e pola recepción da súa obra– ían tratar de cohonestar o
catolicismo e o fascismo. A revista Escorial, por exemplo, pretendeu apoiar
culturalmente o franquismo desde unha postura católica e falanxista de
esquerdas. Nela colaboraron, entre outros, Menéndez Pidal, Torrente Ballester,
Fernando Almagro, Julio Caro Baroja, José Antonio Maravall, Xavier Zubiri e
Julián Marías. Os inspiradores deste proxecto –que logo se afastarían do
réxime franquista– foron Dionisio Ridruejo, Pedro Laín Entralgo 616 e Antonio
Tovar. O Instituto de Estudios Políticos creouse como o principal think tank dun
réxime que daba os seus primeiros pasos. Vinculados a este laboratorio
político-ideolóxico estiveron José María Areilza 617 e Fernando María
Castiella 618 . En Reivindicaciones de España (xa en 1941), estes dous altos
funcionarios franquistas puxeron por escrito as aspiracións imperialistas
nacionalcatólicas do réxime despótico. Nesta mesma época comezaría a
andaina do Opus Dei, que, igual que a ACNP ou a Compañía de Xesús,
pretendía formar unha elite católica para colocala nas posicións dominantes do
campo político e defender unha ideoloxía xerárquica, verticalista e autoritaria.
No seu ideario destacaba a santificación –é dicir, a división capitalista– do
382