12.04.2013 Views

O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

fun<strong>da</strong>r sindicatos libres y a la huelga, se condenaba el absolutismo de un solo hombre o de un partido<br />

político, y se enumeraban otras muchas exigencias de distribución de la riqueza y salvaguar<strong>da</strong> de los<br />

derechos humanos.<br />

V. tamén Kepel, 1991, 83-84, Martín de Santa Olalla Saludes, 2005, 32-39, e Raguer i Suñer,<br />

2006b, 90-91.<br />

958 Concilio Ecuménico Vaticano II, 1965a.<br />

959 Segundo Andrés-Gallego, Pazos e Llera (1996, 162), o bispo vasco Antonio Pil<strong>da</strong>in y<br />

Zapiain exerceu unha especial influencia na re<strong>da</strong>cción deste documento. (Sobre este prelado,<br />

v. Cuenca Toribio, 1986, 560-561.)<br />

960 V. Fernández Fernández, 1999, 82-83.<br />

961 Sartorius e Sabio (2007, 428) introducen matices: ao lado dos bloques progresista e<br />

tradicionalista estaría o sector “centrista” liderado por Enrique y Tarancón, “favorable a la<br />

democratización y que [...] a la postre predominó”. Fernández Fernández (1999, 84) reduce os<br />

grupos a dous: o político, liderado por Morcillo e “parti<strong>da</strong>rio de la alianza con el Régimen y<br />

fluctuante en una línea de componen<strong>da</strong>s entre la fideli<strong>da</strong>d a éste y al Concilio”; e o conciliar,<br />

que capitaneaba Enrique y Tarancón e era “parti<strong>da</strong>rio de una opción netamente conciliar y<br />

despega<strong>da</strong> del Régimen”.<br />

962 Episcopado Español, 1965.<br />

963 En palabras de Fernández Fernández (1999, 82), “el Concilio obligó a los obispos a afrontar<br />

los problemas en el horizonte universal y a relativizar, en consecuencia, la absolutización de lo<br />

español. La declaración conjunta que todos firman en Roma, al finalizar aquél el 8 de diciembre<br />

de 1965, así lo deja ver con total clari<strong>da</strong>d”. Para Floristán (1985, 89), o documento episcopal é<br />

excesivamente cauteloso e Montero García (2007, 204-205) opina que “significa una lectura<br />

restrictiva de la doctrina del Vaticano II”, mentres que Lombardía (1987, 94-95) valora<br />

positivamente a referencia á liber<strong>da</strong>de relixiosa, que os bispos aín<strong>da</strong> cren compatíbel coa<br />

confesionali<strong>da</strong>de.<br />

964 Outros autores son máis críticos. Proeschel (2003, 139), por exemplo, entende que neste<br />

documento a Conferencia Episcopal amosa que non ten intención “de se constituer en option<br />

critique et morale, marquant ainsi véritablement la déconnexion d’avec une partie importante du<br />

clergé et des fidèles, surtout des membres les plus actifs des mouvements séculiers”; Raguer i<br />

Suñer (2006b, 391-392), pola súa ban<strong>da</strong>, constata nos bispos españois unha preocupación<br />

polo “afán de nove<strong>da</strong>des” e unha recepción sui generis <strong>da</strong> nova doutrina eclesiástica sobre a<br />

liber<strong>da</strong>de relixiosa.<br />

965 V. Pérez Díaz, 1987, 222.<br />

966 En reali<strong>da</strong>de, e como apunta Araújo Iglesias (1993, 205-206), a Gaudium et Spes “resultaba<br />

para moitos pais conciliares excesivo temporalismo, e sobre todo, polo optimismo que<br />

amosaba o Concilio [...] en xeral ante o mundo”.<br />

967 Concilio Ecuménico Vaticano II, 1965b.<br />

968 Tusell Gómez (1988, 384) achega un <strong>da</strong>to que pode explicar o interese romano por<br />

desfacerse deste vestixio concor<strong>da</strong>tario: España era “en 1970 el único país del mundo en<br />

donde el <strong>Estado</strong> tenía el derecho de presentación en el nombramiento del episcopado”.<br />

969 Polo que era necesaria a autorización do bispo para procesar os sacerdotes.<br />

970 Para este segundo episodio, v. Cárcel Ortí, 1993, 577-578, e 2003, 162-165, Chao Rego,<br />

2007, 292-297, e Piñol, 1999, 398-402. Os tres autores reproducen integramente as cartas que<br />

intercambiaron Paulo VI e Franco. V. tamén Andrés-Gallego, Pazos e Llera, 1996, 162-163,<br />

Díaz-Salazar Martín, 2006, 77-78, Iribarren Rodríguez, 1988, 232-234, Laboa Gallego, 1981,<br />

90, e 2000b, 381-382, Marquina Barrio, 1980, 28, Martín de Santa Olalla Saludes, 2005, 124,<br />

Meer Lecha-Marzo, 2007, 30-31, e Pérez-Agote, 2003, 228.<br />

Puente Ojea (2005) coincide con Tamayo-Acosta en subliñar a decisión de Franco de non<br />

“firmar un acuerdo por el cual la Iglesia, sin contraprestación alguna, recibe el inmenso regalo<br />

de una parte de la soberanía del <strong>Estado</strong> español”. Evidentemente, Franco, que “en este punto<br />

concreto fue [...] un político mucho más avisado y pragmático que todos los que le sucederían”,<br />

quería seguir contando cun “episcopado ultraobediente a las consignas políticas de la<br />

dictadura”.<br />

971 Giner, 1971, 149-150, e 1972b, 37-38.<br />

972 Álvarez Espinosa (2003, 31) coincide neste punto: “El aumento de posiciones políticas<br />

avanza<strong>da</strong>s, dentro de la jerarquía eclesiástica, responde al dinamismo de sus sectores de<br />

base”.<br />

973 En Méri<strong>da</strong>, 1982, 48-49.<br />

974 En Méri<strong>da</strong>, 1982, 55-56.<br />

859

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!