O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

cara ao posfranquismo. Unha organización poderosa pode permitirse a
realización de sacrificios como parte dunha estratexia porque sabe que moi
posibelmente vai poder recuperar o que sacrificou. De feito, esta organización
forte considera o sistema como un mercado oligopolístico na medida en que
pode influír sobre o seu funcionamento. 1017 Como apunta Schmitter (1981b,
357 e 361-362), as organizacións especializadas e funcionalmente
diferenciadas serven para buscar implacabelmente o interese persoal,
entendido dun xeito preciso e racional, pero este obxectivo só pode ser
acadado mediante a intervención coactiva do moderno Estado burocrático en
diversas frontes: na estritamente política, na legal e regulamentaria e na
financeira. Ao cabo debilítase a distinción entre as esferas pública e privada, e
as organizacións adquiren uns recursos que lles permiten desenvolver novas
tarefas en calidade de gobernos semiprivados e de voceiros semipúblicos. De
feito, as asociacións monopolísticas, xerarquicamente centralizadas,
conseguen estabelecer vínculos simbióticos e responsábeis cos
correspondentes departamentos estatais.
Como xa tivemos ocasión de ver no capítulo 4, un dos conceptos
centrais da reflexión de Linz sobre a caracterización do réxime franquista é o
da súa heteronomía ideolóxica. A instancia reguladora da ideoloxía era
independente do réxime franquista, o que o deixaba nunha situación de
extrema debilidade. 1018 Obviamente, as elites políticas do réxime despótico
quedaban nunha situación embarazosa: “¿cómo oponerse a documentos del
supremo magisterio de la iglesia y cómo negarles obediencia, ellos que desde
siempre habían considerado la obediencia a la sede apostólica como supremo
timbre de gloria?” (González de Cardedal, 1980, 35). Porén, esta idea canónica
sobre a heteronomía debe ser matizada: historicamente, Roma sempre se
inclinou por opcións ideolóxicas conservadoras, e, na España franquista, as
relacións clientelares e de interdependencia entre o Estado e a igrexa católica
parecían sólidas. Pero tamén é evidente que un aggiornamento como o do
Concilio Vaticano II colocou a igrexa española ante a necesidade de reformular
os termos da súa incardinación no réxime ditatorial. As resistencias
intracorporativas, provenientes dunha xerarquía maioritariamente franquista,
temperáronse fronte á política de Roma, inflexíbel na procura dos seus
578