O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

clericalismo que tanto ha jugado en nuestra historia contemporánea. Superación que,
sin duda, se concretaría en el propio proceso constituyente: dentro del corpus del
consenso este tema formará parte matizadamente del acuerdo general.
Tamén Soto Carmona (1998, 88-92), cando analiza o posterior auxe e
tamén a caída da UCD, así como as relacións deste partido coa igrexa católica,
observa que esta, ao tempo que pretendía distanciarse da política, se atopou
ante a imposibilidade de pór en pe un partido democratacristián –pola
implicación da igrexa católica no réxime franquista–, o que levou os sectores
desta tendencia a integrarse na UCD, 1005 desde onde exerceron presión sobre
o Goberno de España durante a elaboración da Constitución, nas cuestións
relativas ao ensino ou na regulación legal do divorcio. Neste mesmo sentido,
Collado Seidel (1993, 95-96) indica que a influencia dos políticos católicos foi
considerábel. Algúns deles –como Marcelino Oreja ou Alfonso Osorio 1006 –
uníronse no grupo Tácito 1007 , que tiña as súas raíces na ACE e exerceu un
gran poder na UCD. A influencia católica íase notar con gran nitidez no proceso
de elaboración da Constitución, no que a igrexa católica evitou amosar
publicamente a súa intervención directa, aínda que non disimulou o seu gran
interese. 1008 Non é un dato menor, por certo, o feito de que o propio Adolfo
Suárez, o presidente do Goberno de España, fose unha persoa de profundas
conviccións relixiosas, como el mesmo confesa: “En mi etapa como Presidente
del Gobierno de España, de 1976 a 1981, especialmente, he procurado ser fiel
a mis creencias y a mis convicciones. En ellas se aúnan mi fe católica y mi
amor por la libertad y por la justicia. Pienso que el servicio a Dios y a la Iglesia
Católica, en el orden público, implica un compromiso vital por la democracia, la
paz y la libertad”. 1009
Pero os cambios, como indicamos máis arriba, non lles afectaron só ás
elites políticas. Nos anos sesenta do século XX, segundo sinala Collado Seidel
(1993, 86-88), empezouse a constatar a existencia dunha nova orientación
entre o clero máis novo, que xa non pertencía á xeración da cruzada e estaba
en contacto con membros da igrexa católica noutros países de Europa. Fíxose
evidente, dun xeito moi claro, o contraste entre, por unha banda, o dinamismo
das novas correntes teolóxicas e do proceso de renovación litúrxica, e, por
outra banda, a pobreza espiritual e o illamento da neoescolástica e do
574