O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

adecuala ás condicións do mercado internacional e (c) regular a relación entre
o traballo asalariado e o capital– non era outra que a de construír un Estado e
unha sociedade nos que as clases aparecesen “harmonizadas”. Con todo,
ningún fascismo –nin o italiano, nin o alemán, nin o español, nin o portugués,
etc.– chegou a realizar totalmente o programa corporativo. Cando Schmitter, en
1974, elaboraba a distinción entre o corporatismo de Estado –propio das
tradicións fascistas ibéricas e latinoamericanas– e o corporatismo social –que
sería o propio dos Estados industriais liberal-democráticos da Europa
occidental–, xa procuraba evitar o erro de dar por suposta a existencia dun fil
rouge entre o corporativismo fascista e o corporatismo. 427
Finalmente, Giner e Pérez Yruela (1988a, 25) 428 reparan en que na
literatura inglesa “se utilizan normalmente las expresiones corporate y
corporatism en lugar de corporative y corporativism. De modo similar sugerimos
que en castellano se utilice el término «corporatismo» en lugar de
«corporativismo»”. Como xa observaría o lector atento, nós recollemos esta
suxestión porque pensamos, con Giner e Pérez Yruela (1979, 14-18), que co
neoloxismo corporatismo se pode abarcar unha realidade máis ampla que
aquela á que alude o concepto tradicional de (neo)corporativismo. En efecto,
na literatura aparece tamén, e con frecuencia, o termo neocorporativismo, que
procura diferenciar o corporatismo teorizado a partir dos anos setenta do
século XX das formas de corporatismo de Estado ditatoriais. Xa non se trata de
circunscribir o fenómeno ao ámbito estrito da economía (a relación entre o
Estado, a patronal e os sindicatos), senón de constatar a súa existencia tamén
nos ámbitos político (incluídos os partidos políticos e os movementos sociais –
que acaban neutralizados polas corporacións–), sindical, administrativo,
ideolóxico, relixioso, cultural, intelectual, educativo, etc. 429
A interpenetración dos campos público e privado: os conceptos de
corporatismo e de corporación
En xeral, o debate sobre o corporatismo padece as consecuencias da
fragmentación (mesmo dentro de cada disciplina) e da confrontación
276