12.04.2013 Views

O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

79-80). Giner e Pérez Yruela (1988a, 39) non deixan de insistir en que o corporatismo “afecta a<br />

to<strong>da</strong>s las dimensiones de la socie<strong>da</strong>d y no se confina sólo a algunas de ellas, penetrando en<br />

todos sus ámbitos, incluso en el ideológico”.<br />

471 Esta idea débese a que “la monopolización del poder por las corporaciones ha extendido<br />

entre la población una sensación de impotencia para influir en la marcha de los asuntos<br />

públicos” (Giner e Pérez Yruela, 1979, 110).<br />

472 Estaríamos, segundo Giner e Pérez Yruela (1979, 108) ante “una forma de neo-feu<strong>da</strong>lismo”:<br />

a carreira profesional realízase dentro de corporacións, que adquiren así unha enorme<br />

importancia nas vi<strong>da</strong>s dos ci<strong>da</strong>dáns (proxectos de futuro, promoción profesional, ingresos,<br />

status social). “Por todo ello la corporatización crea su sistema de lealtades «verticales» que<br />

debilita posibles planteamientos conflictivos basados exclusivamente en la clase social”. Tamén<br />

Wittmann (2003 4 , 161-163), aín<strong>da</strong> que desde unha perspectiva diferente, describe os<br />

elementos neofeu<strong>da</strong>is que caracterizan a economía suíza.<br />

473 Segundo Williamson (1981, 101), “Schmitter, unfortunately, did not extend his definition of<br />

corporatism to include regulatory functions”.<br />

474 Offe, como acabamos de ver, fala dun segundo circuito.<br />

475 Así, Martínez Alier (1988, 301) entende que, desde o punto de vista politolóxico, “el<br />

corporativismo consiste en un sistema extraparlamentario de representación y de<br />

intermediación de intereses organizados. [...] Por estas razones, nos encontramos con que el<br />

corporativismo, con sus connotaciones extraparlamentarias [...], no es la ideología explícita de<br />

casi nadie. Es una reali<strong>da</strong>d sin ideología”.<br />

476 Offe, 1981, 182-183, e Cawson, 1981, 291.<br />

477 V. tamén, en termos moi semellantes, Giner e Pérez Yruela, 1985, 14-19.<br />

478 Sobre a relación entre o corporatismo e a socialdemocracia, v. supra, neste mesmo capítulo,<br />

e capítulo 9.<br />

479 A partir dos anos noventa do séxulo XX tamén se utiliza o termo gobernanza global, co que<br />

se fai fincapé no feito de que, no contexto <strong>da</strong> globalización <strong>da</strong> economía capitalista, convén que<br />

as prácticas democráticas (certamente precarias) sigan a estar garanti<strong>da</strong>s por instancias<br />

globais non controla<strong>da</strong>s pola ci<strong>da</strong><strong>da</strong>nía, que son as que aseguran a estabili<strong>da</strong>de <strong>da</strong>s<br />

expectativas dos mercados e dos investimentos (Pisarello, 2003, 131-132).<br />

480 V. Pisarello, 2003, 130-132.<br />

481 Entendemos que Pisarello describe aquí o que Offe chama segundo circuito e Giner e Pérez<br />

Yruela canle de representación paralela.<br />

482 Podemos atopar exemplos do desconcerto que esta tendencia pode causar. Innerarity<br />

(2004), por exemplo, desprovisto do arsenal conceptual corporatista, observa como se perfila<br />

unha socie<strong>da</strong>de entendi<strong>da</strong> como un conxunto de grupos minoritarios e mais un goberno que se<br />

encarga de atender directamente as deman<strong>da</strong>s destas minorías. Igual que sucede no mercado,<br />

os axentes procuran maximizar as súas vantaxes sen teren en conta o interese xeral (que non<br />

é simplemente a suma dos intereses sectoriais). Estamos ante unha lóxica sectorializante que<br />

exime os gobernos de preocuparse pola socie<strong>da</strong>de como un todo. Campo García (2007, 70),<br />

pola súa ban<strong>da</strong>, semella non atopar as ferramentas analíticas axeita<strong>da</strong>s no seu repertorio<br />

funcional-pluralista cando afirma que o segundo circuito é na<strong>da</strong> menos que “el contrapunto<br />

necesario de la política electoral y partidista”, que debe ser regulado democraticamente pero ao<br />

que se lle debe recoñecer a súa virtuali<strong>da</strong>de como remedio dos defectos <strong>da</strong> democracia<br />

representativa, a miúdo incapaz de canalizar axeita<strong>da</strong>mente as deman<strong>da</strong>s dos grupos de<br />

interese nos “encierros institucionales” tradicionais.<br />

483 Cawson, 1981, 287.<br />

484 Giner e Pérez Yruela, 1979, 58-63 e 104-105.<br />

485 Giner e Pérez Yruela, 1985, 36, e 1988a, 53.<br />

486 Giner e Pérez Yruela, 1979, 93, e 1988a, 51 e 58.<br />

487 Desde este punto de vista é necesario ler con moita prudencia algunhas afirmacións que<br />

semellan self-evident, pero poden ser discuti<strong>da</strong>s á luz dos instrumentos analíticos que nos<br />

ofrece o repertorio corporatista. V., v.g., Burdiel, 2007:<br />

La consoli<strong>da</strong>ción de la democracia en España ha sido posible por la retira<strong>da</strong> del espacio activo de la política<br />

de dos instituciones, la Monarquía y el Ejército. Otra institución, la Iglesia católica, se resiste deno<strong>da</strong><strong>da</strong>mente<br />

a ello. Su negativa a considerar que la religiosi<strong>da</strong>d, en sus diversas expresiones, debe ser un asunto<br />

estrictamente privado, sigue siendo militante.<br />

[...]<br />

[...] la lógica de funcionamiento de una Monarquía democrática es contraria a la lógica de la Iglesia.<br />

801

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!