O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

tales funciones suponen la afirmación simbólica efectiva del bien común para los
hombres y es como un recordatorio de lo que los une. A lo largo, propicia una cultura
republicana y favorece, por la costumbre, el progreso de la tolerancia en la sociedad
civil; la conciencia de pertenecer a una república laica y la experiencia concreta de la
coexistencia pacífica de las diferencias que permite el laicismo acercan a los hombres
en su mutua adhesión a principios cuyo valor superior comprueban día a día. Las
propias diferencias se relativizan desde el momento en que quedan insertadas en un
marco común que las trasciende poniendo de manifiesto lo que puede unir a las
personas más acá de todo lo que tiende a dividirlas, ya se trate de la especialización
del trabajo o de la adhesión a una confesión concreta.
Polo tanto, cremos que todas as institucións públicas deben dotarse dun
código protocolario que sexa exquisitamente respectuoso coa natureza non
confesional do Estado español, e que, polo tanto, (a) evite calquera coloración
relixiosa dos actos e das cerimonias públicas, e (b) regule razoada, equilibrada
e restritivamente a presenza dos representantes das institucións públicas,
como tales e sempre nun plano discreto, en cerimonias relixiosas, de tal
maneira que non poida producirse unha identificación entre a autoridade
pública e unha determinada confesión.
É evidente que un debate sobre as cuestións aquí apuntadas choca con
dous atrancos especialmente importantes: (a) o sistema actual é o produto
duns arranxos corporatistas institucionalizados e ríxidos, máis propios da
política de Estado que da política gobernamental; e (b) dado que os gobernos,
cuxo límite temporal máximo está fixado nos catro anos que dura unha
lexislatura, operan sen unha perspectiva de longue durée, non é realista
esperar deles que asuman os custos políticos inherentes a unha reordenación
das relacións coa igrexa católica, cuxa natureza de cuestión de Estado
presupón un consenso dificilmente imaxinábel no actual campo político
español, no que o Partido Popular –o partido conservador de ámbito nacional
español– está fortemente escorado cara a posicións confesionais e o Partido
Socialista Obreiro Español –o partido socialdemócrata do mesmo ámbito– non
amosa intención ningunha de cuestionar radicalmente o statu quo. O que está
en xogo, en termos constitucionais, é como se resolve a tensión entre, por
unha banda, o principio de laicidade do artigo 16.3, e, por outra banda, o
principio de cooperación do mesmo artigo. Non cabe dúbida de que, até o día
701