O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

cualitativa centrada no ámbito microsocial, e o sistemismo, cuxa condición de alternativa ao
funcionalismo é cuestionábel.
413 2
Giner, 1997 , 5-6. En definitiva, Giner (2002) rexeita as concepcións funcionalistas e
estruturalistas “más o menos promovidas por la visión hegemónica impuesta por la
extraordinaria labor de Talcott Parsons”. Para este autor, “de Hobbes y Marx hasta nuestros
días”, hai autores que fan uso do conflitivismo metodolóxico.
414
Giner (2002) subliña tamén o seu rexeitamento das concepcións neomarxistas, das que
critica, en xeral, o seu “simplismo [...] casi infantil” e, en particular, “el dogmatismo anquilosado
del ‘estructuralismo marxista’ que promovía Louis Althusser” e no que destaca Nicos
Poulantzas, o “sociólogo oficial de esa escuela [...], cuyos escritos (acompañados de un
catecismo althusseriano compuesto por Marta Harneker [sic] causaban [...] estragos”.
415
De feito, e sempre segundo Giner (1984, 7), a
ventaja inmensa de enfoques como el marxista sobre otros mucho más consensuales, es que ellos mismos
son capaces de explicar el consenso y la armonía a través del conflicto, la dominación y la desigualdad. Lo
mismo no puede decirse de las visiones armonicistas de la sociedad, para las que el conflicto y la dominación
son fenómenos molestos, patológicos, incongruentes. A pesar de todo ello, es preciso combatir cualquier
exceso en la perspectiva del conflicto que olvide la fuerza del componente consensual, comunitario e
igualitario.
416 4
Mannheim, 1997 , 3 e 34-35.
417
Xa aludimos ao individualismo metodolóxico no capítulo 3. Lémbrese que é esta a postura
que para si reivindica Linz, como tivemos oportunidade de constatar no capítulo 5.
418
Temos dificultades para entender o uso que Giner fai aquí deste concepto. Así, Linz, un
“individualista metodolóxico”, é un autor funcionalista e, polo tanto, estruturalista, ou
harmonicista, ou organicista, ou consensualista.
419
Neste punto, Giner coincide plenamente con Almond (1990, 33), que tamén sostén que a
forza do movemento da rational choice está na sinxeleza e na precisión dos seus postulados,
grazas aos cales se presta a formulacións formais e matemáticas, mentres a súa debilidade
está na súa incapacidade inherente para aprehender o carácter variado e complexo dos
propósitos do quefacer humano.
420
Sanz Menéndez (1994, 41, nota 15) repróchalle a Giner (e, en xeral, a “los analistas
españoles”) que presente o corporatismo “como una aportación coherente y cerrada a lo largo
del tiempo”. Como exemplo remítese a Giner e Pérez Yruela, 1988a.
421
Para un achegamento ás fontes epistemolóxicas do corporativismo, v. Newman (1981, 3-5),
que as sitúa no espírito do feudalismo e nos principios do Ständestaat. O espírito do
corporativismo non desapareceu por completo nin no paso do Estado corporativo ao Estado
absolutista, nin tampouco no paso do absolutismo ao liberalismo.
422
Newman, 1981, 6-45. A propósito de Durkheim, atopamos unha coincidencia interesante
entre a tese de Newman e mais a dos autores que, como veremos no capítulo 10, entenden o
corporativismo como unha ideoloxía e unha práctica socialdemócratas.
Williamson (1989, 21-48), pola súa banda, identifica o corporativismo como un fenómeno
exclusivo dos países capitalistas e distingue “three usages of corporatism which preceded the
rise of neo-corporatism in the mid-1970s” e que coinciden en “cutting vertically through
horizontal class loyalties”: o corporativismo (a) como unha forma de cultura política (que, en
contraste coa cultura política liberal, carece dun núcleo conceptual sólido e agacha fenómenos
tales como o autoritarismo, o elitismo, o organicismo, etc.); (b) como un corpo de pensamento
social e económico antiliberal e organicista, pero non anticapitalista (que xurdiu na Europa da
segunda metade do século XIX como reacción católica e/ou aristocrática fronte ás institucións
políticas liberais propias do capitalismo industrial); e (c) como un sistema político-económico
autoritario propio dos países en transición dunha economía agraria relativamente atrasada cara
a unha economía capitalista moderna, cuxas elites económicas e político-burocráticas
pretenden controlar a economía fronte á competencia internacional dos países máis
desenvolvidos, fronte aos cambios sociais e fronte ás organizacións obreiras (por exemplo, a
Italia fascista, o Estado Novo portugués, a España franquista).
423
Cfr. o principio VI da Ley de Principios del Movimiento Nacional, o artigo 10 do Fuero de los
Españoles, a declaración XIII do Fuero del Trabajo, o artigo 22 da Ley Orgánica del Estado e o
artigo 2 da Ley Constitutiva de las Cortes.
424
Schmitter, 1981a, 65, e 1984, 308.
425
Giner e Pérez Yruela, 1979, 13, nota 2, e 1988a, 23-24.
426
Crouch, 1981, 122-124.
427
Kastendiek, 1981, 107-109, e Alemann e Heinze, 1981, 48-50.
796