O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

military prior to the transition, the more salient will be the issue of successfully
managing the military under democratic control.
A maiores, O’Donnell e Schmitter ([1986], 111) observan que a
existencia, os dereitos e os privilexios, os bens e a xerarquía da burguesía non
poden ser seriamente ameazados, porque están protexidos polas forzas
armadas. Polo tanto, os militares representan un problema nos procesos de
democratización, que Huntington describe como a necesidade de conter o
poder político do estamento militar e de transformar as forzas armadas nun
corpo profesional encargado da seguridade exterior. A irritación militar verbo da
transformación plásmase de xeito extremo nos plans e nos intentos de golpe de
Estado –nada infrecuentes na terceira vaga–, que soen ser da autoría de
oficiais de rango medio que non contan co apoio nin da cúpula militar, nin de
grupos significativos de civís, nin de gobernos estranxeiros. O trato penal que
reciben os seus actos fracasados soe ser moi benigno.
Os gobernos de transición adoitan encarar o problema militar mediante
programas de modernización e de profesionalización tendentes a asegurar o
control civil das forzas armadas, que se plasman en cinco puntos
fundamentais: (a) Profesionalismo: Os cambios na formación militar tratan de
fomentar nos militares a interiorización dos valores conservadores normais nos
estamentos militares profesionalizados: limitación das funcións das forzas
armadas, control civil, ética profesional apolítica. (b) Misións: Foméntase a
realización de tarefas puramente militares, relativas ás ameazas de seguridade
exterior. No caso español, este elemento viuse decididamente reforzado pola
integración das forzas armadas na OTAN. (c) Liderado e organización: Os
primeiros gobernos democráticos adoitan substituír a cúpula e modificar a
estrutura militar para fortalecer o control civil. (d) Tamaño e equipamento: O
tamaño desmesurado das forzas armadas e mais o seu equipamento deficiente
soen ser corrixidos polos gobernos de transición: redúcese o número de oficiais
e modernízase o equipamento (o que satisfai demandas militares e propicia o
apoio militar ao novo réxime). (e) Status: É habitual que os novos gobernos
democráticos se preocupen de satisfacer as demandas militares de benestar
material e de reputación social: aumentan os soldos dos militares e fomentan o
166