O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

Os equilibrismos relixiosos no debate constituínte
Sinala Bourdieu (1971, 330) que a relación entre o poder político –as fraccións
dominantes das clases dominantes no campo do poder– e o poder relixioso –a
igrexa católica, que ocupa unha posición dominante dentro do campo relixioso–
pode ser de competencia e, polo tanto, non estar libre de tensións e de
conflitos. Pero ambos poderes, “au cours de l’histoire, ont trouvé (au prix de
compromis tacites ou de concordats explicites fondés dans tous les cas sur
l’échange de la force temporelle contre l’autorité spirituelle) différents types
d’équilibre situés entre les deux pôles constitués par la hiérocratie ou
gouvernement temporel des prêtres et le césaropapisme ou subordination
totale du pouvoir sacerdotal au pouvoir séculier”. 1081
A cuestión relixiosa foi unha das máis importantes na redacción da
Constitución Española de 1978. Segundo Colomer Calsina (1998, 114-144), a
igrexa católica presionou, durante todo o proceso da transición, con propostas en
defensa dos seus intereses dirixidas a evitar a posibilidade de que se impuxesen
as pretensións dos sectores máis laicistas de circunscribir a fe ao ámbito
estritamente privado (e afastalo, polo tanto, dos campos social e
institucional). 1082 O 26 de novembro de 1977, a Conferencia Episcopal Española
aprobou o documento Los valores morales y religiosos en la Constitución 1083 no
que, basicamente, formulou dúas demandas: (a) a Constitución debía concretar
e protexer valores e dereitos tendo en conta a “concepción cristiana del hombre
y de la sociedad”, aínda que sen imposicións; e (b) había determinados puntos
básicos que debían ser asumidos no texto constitucional, como a prohibición do
aborto 1084 , a defensa da institución matrimonial e da familia, a prohibición das
“ofensas a los valores y sentimientos morales y religiosos de los ciudadanos”
(que non debían ser amparadas pola liberdade de expresión), a liberdade de
ensino (que debía garantir a existencia de centros docentes privados católicos),
a liberdade relixiosa (que implicaba a independencia recíproca do Estado e da
igrexa católica, así como a non confesionalidade do Estado e o recoñecemento
da “realidad religiosa de los españoles, con el peso indudable del catolicismo”, o
611