O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

disimula a realidade dun grupo que, como tal, está á procura permanente do
seu encaixe máis conveniente dentro do campo político. 499
Achegamentos a unha definición científica da igrexa católica 500
Que nas ciencias sociais, como acabamos de ver, sexa difícil dar cunha
definición operativa da igrexa católica, non significa que non haxa autores que
se teñan achegado a esta problemática, nin moito menos que non contemos
con ferramentas analíticas suficientes. En Tilly (1990, 1-2), por exemplo,
atopamos unha pista para a conceptualización da igrexa católica por vía
negativa cando afirma que unha igrexa non é un Estado: “Let us define states
as coercion-wielding organizations that are distinct from households and kinship
groups and exercise clear priority in some respects over all other organizations
within substantial territories. The term therefore includes city-states, empires,
theocracies, and many other forms of government, but excludes tribes,
lineages, firms, and churches as such”. A prevalencia histórica dos Estados
fronte ás organizacións relixiosas en Europa atopa a súa explicación no feito de
que, a partir da segunda metade do século XVI, a necesidade de protección e
mais as guerras –cada vez máis caras– impulsaron a actividade económica, o
que implicaba a necesidade de negociar con aqueles que posuían os medios
necesarios para a guerra e para a protección e que acabaron implicándose
cada vez máis nos procesos económicos. Esta dinámica conduciu ao
desenvolvemento dalgún tipo de estrutura estatal e finalmente á dominación
dos grandes Estados nacionais, que, na medida en que podían pagar os
exércitos e gañaban as guerras, experimentaron acelerados procesos de
acumulación de capital e dispuxeron de importantes medios financeiros. 501
Para Burckhardt (1980 4 , 71-80), de feito, o prius do Estado é a violencia, a
represión dos máis débiles e dos vencidos. Esta violencia inicial trasfórmase en
poder estabelecido, no que a violencia permanece latente. 502
Berger (1981b, 26) observa que os individuos e os grupos procuran
manter ou mellorar a súa posición relativa, e para isto adoitan situarse tomando
como referencia uns grupos de recursos sociais, económicos e políticos moi
329