12.04.2013 Views

O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

asentó establemente en el ministerio de Educación; Larraz, que pasó apenas un par de años por el ministerio<br />

de Hacien<strong>da</strong>) y el equipo de Exteriores de Martín Artajo: él mismo, Ruiz Giménez y Castiella.<br />

625 Presidente <strong>da</strong> Junta Técnica Nacional <strong>da</strong> ACE e, entre 1959 e 1965, <strong>da</strong> ACNP, este letrado<br />

do Consello de <strong>Estado</strong> foi ministro de Asuntos Exteriores entre 1945 e 1957 grazas ao apoio de<br />

Ángel Herrera Oria. “Martín Artajo era una persona leal al régimen, había trabajado en el<br />

Instituto de Estudios Políticos y colaborado en la re<strong>da</strong>cción del Fuero de los Españoles, pero su<br />

aval más valioso consistía en ser presidente nacional de la Junta Técnica de la ACE y amigo<br />

personal del entonces Presidente internacional de Pax Romana, Joaquín Ruiz-Giménez. Por lo<br />

tanto, Martín Artajo [...] podía ser aceptado por los políticos demócratas cristianos europeos y<br />

servía para estrechar la relación con la jerarquía eclesiástica” (Sánchez Recio, 2005c, 251).<br />

“Con la entra<strong>da</strong> de Martín Artajo en el Gobierno, se abre una nueva etapa para la ACNP, la de<br />

su mayor poder político, en la cual actuó de forma decisiva para legitimar al régimen y terminar<br />

con el aislamiento internacional de España” (Moreno Seco, 2005, 78). Para Tusell Gómez<br />

(1984a, 186, e 1984b, 36), a entra<strong>da</strong> de Alberto Martín Artajo no Gobierno, en xullo de 1945, foi<br />

o punto de parti<strong>da</strong> do colaboracionismo do catolicismo oficial co réxime de Franco. V. Armero,<br />

1978, 147, Cuenca Toribio, 2000, 209-210, e, en termos idénticos, 2003, 424-425, Gómez<br />

Pérez, 1976, 48, Moreno Seco, 2005, 86, Pollack, 1987, 14, Sánchez Recio, 2005b, 12, e<br />

2005c, 214, Sevillano Calero, 2005, 72, e Tusell Gómez, 1984b, 36-38.<br />

626 Para un achegamento á biografía pública de Ruiz-Giménez, v. Martín de Santa Olalla<br />

Saludes, 2003, 181, nota 4. O autor conclúe que Ruiz-Giménez foi “posiblemente junto con<br />

Areilza y Fraga, uno de los casos más notables de desplazamiento ideológico de la historia<br />

política reciente de España. Quizá la explicación de todo ello radique en que Ruiz-Giménez no<br />

fue ni demócrata ni franquista, sino, sencillamente, y por encima de todo, católico”.<br />

Dun xeito máis sucinto, Moreno Seco (2005, 87) explica que o propagandista Ruiz-Giménez,<br />

tras ser embajador ante la Santa Sede, es nombrado, en 1951, ministro de Educación Nacional. De acuerdo<br />

con las tesis de Herrera, impulsó una tími<strong>da</strong> apertura cultural –colaborando con intelectuales como Tovar o<br />

Lain– sin menoscabo del apoyo a la dictadura y al <strong>Estado</strong> confesional. Fue cesado en 1956 por una serie de<br />

conflictos en la universi<strong>da</strong>d, privado ya del apoyo oficial de la ACNP y de la jerarquía eclesiástica. Más<br />

adelante evolucionó hacia la democracia cristiana (ID) y en 1963 fundó Cuadernos para el Diálogo.<br />

Moreno Juste (2005, 192-193) entende que Ruiz-Giménez foi, no seu momento, un<br />

colaboracionista católico convencido e moi activo, cun grao de identificación con Franco maior<br />

que o de Artajo. De feito, e segundo recor<strong>da</strong> Sánchez Recio (2005c, 251), Ruiz-Giménez foi,<br />

entre 1945 e 1946, presidente internacional de Pax Romana –a sección española <strong>da</strong><br />

Internacional Católica–, unha asociación que lle prestou valiosos servizos á ditadura. Díaz-<br />

Salazar Martín (2006, 155) clasifica a Ruiz-Giménez dentro do grupo dos intelectuais<br />

conversos. Para un achegamento á figura de Ruiz-Giménez, v. tamén Gómez Pérez, 1976, 48-<br />

49 e 187-10, e 1986, 206-209, e Tusell Gómez, 1984b, 42-45.<br />

627 Botti, 1993 2 , 119-123, Linz, 1993, 20-21, Morodo, 1984, 55-62, Pérez Díaz, 1994 2 , 180, Ruiz<br />

Rico, 1975, 194-195 e 206-210, Sánchez Recio, 2005b, 11-12, e Tusell Gómez, 1984b, 52-53.<br />

628 En febreiro de 1946, a Asemblea Xeral <strong>da</strong> ONU decidiu non recoñecer o Goberno español,<br />

por consideralo froito do apoio <strong>da</strong>s potencias do Eixe durante a Segun<strong>da</strong> Guerra Mundial. O 12<br />

de decembro de 1946, de novo a Asemblea Xeral <strong>da</strong> ONU, na súa resolución 39 (I), cualificou o<br />

réxime despótico español de fascista e recomendou a retira<strong>da</strong> dos embaixadores. Tratábase<br />

máis ben dunha condena moral, sen implicacións económicas e con consecuencias<br />

diplomáticas limita<strong>da</strong>s. Así, a maior parte dos <strong>Estado</strong>s –todos agás Portugal, Suíza, a Santa Sé<br />

e algún iberoamericano– retiraron lentamente os seus embaixadores en España, pero non os<br />

encargados de negocios. O réxime franquista converteu a iniciativa <strong>da</strong> ONU de estabelecer un<br />

cordón sanitario ao redor <strong>da</strong> ditadura española nun recurso político para fortalecerse mediante<br />

a mobilización <strong>da</strong> ci<strong>da</strong><strong>da</strong>nía contra o intervencionismo exterior. Posteriormente, a fracasa<strong>da</strong><br />

resolución 39 (I) non foi renova<strong>da</strong> –nin anula<strong>da</strong> até 4 de novembro de 1950 mediante a<br />

resolución 386 (V)–, porque no taboleiro <strong>da</strong> Guerra Fría España se converteu nun estratéxico e<br />

fiábel aliado anticomunista dos países occidentais. O 7 de maio de 1947, a Asemblea Xeral <strong>da</strong><br />

ONU deixaba que os <strong>Estado</strong>s decidisen libremente acerca <strong>da</strong>s súas relacións diplomáticas con<br />

España. A partir de 1950, España foi invita<strong>da</strong> a formar parte <strong>da</strong>s organizacións de tipo técnico,<br />

até que, o 14 decembro de 1955, foi admiti<strong>da</strong> na ONU como membro de pleno dereito. (Huguet<br />

Santos, 2003, 500-502 e 505, Martín Pallín, 2007, 44, Martínez Lillo, 2000, 333-340, e 2001,<br />

93-98, Pardo Sanz, 2003, 34-35, Piñol, 1999, 28, e Viñas Martín, 2003, 81-82.)<br />

Pollack (1987, 19-47), que estu<strong>da</strong> polo miúdo as relacións entre a comuni<strong>da</strong>de internacional e<br />

España neste período, tamén recoñece que o ano 1955 marcou o final do illamento<br />

internacional do réxime despótico. Foi en 1950 cando as relacións de facto entre os EUA e<br />

815

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!