O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

públicos: os centros de ensino católicos pasaron a dominar a educación das
clases medias e altas, obtiveron así grandes beneficios ideolóxicos e
económicos e arruinaron os centros públicos tanto no plano financeiro como no
da calidade do ensino. Este sistema clasista de docencia trasladouse tamén ao
ensino universitario. O control de todo o sistema de ensino por parte da igrexa
católica durante os 40 anos de ditadura produciu o pensamento confesionalista e
a vocación nacionalista da dereita española que aínda hoxe é perfectamente
detectábel. É a herdanza franquista do adoutrinamento nacionalcatólico. Nos
nosos días, a docencia católica segue a recibir do Estado un trato de protección
no fundamental, as subvencións económicas e a habilitación de diplomas e de
títulos.
Do concordato de 1953 ao Concilio Vaticano II e o distanciamento táctico
da igrexa católica
Logo dunha andaina que comezou en 1936, o concordato de 1953 entre o
Estado español e a Santa Sé representa o punto máis alto da simbiose de poder
entre o Estado e a igrexa católica. O Estado entregoulle unha gran parte da súa
soberanía á igrexa mediante a recepción dunha lexislación heterónoma no
sistema xurídico español. 757 É dicir, o dereito canónico converteuse nunha fonte
do dereito español, a fe católica consolidou a súa condición de relixión do Estado
e a igrexa católica asegurou a súa posición central no campo político. A igrexa
católica logrou do Estado unhas concesións exorbitantes en distintos ámbitos: a
construción e a conservación de inmóbeis, o financiamento do sistema interno
asistencial e de pensións, a actividade misional e proselitista, os privilexios de
foro e de exención do servizo militar, o ensino público, os medios de
comunicación, a lexislación matrimonial, etc. A cambio da implementación deste
desiderátum, a igrexa católica lexitimou a ditadura.
As democracias que, na práctica, recoñeceran o réxime franquista,
atopáronse co problema de que, en España, as relixións cristiás –agás,
obviamente, a católica– non gozaban de liberdade. Os EUA, concretamente,
estaban interesados en converter o réxime franquista nun aliado, pero
457