O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

Introdución. E unhas notas moi escasas sobre a estrutura organizativa da
igrexa católica
Cando observa que, agás raras excepcións, os científicos sociais ignoran o
significado que teñen os cambios na igrexa católica para o desenvolvemento
da democracia, Huntington ([1991], 81, nota) semella insinuar que, en xeral, a
ciencia política canónica non parece estar demasiado interesada pola igrexa
católica, malia que haxa autores canónicos que, como Linz (1984, 14), poidan
formular preguntas esenciais como esta: “¿quién puede dudar de que la Iglesia,
aparte de ser la comunidad de todos los fieles, clérigos y laicos, la sociedad de
los creyentes, es también una de las grandes instituciones que actúan en la
vida pública como tal?”.
Para calibrar o interese da politoloxía dominante pola igrexa católica é
de grande importancia estudar os modelos e os textos decisivos do seu
repertorio que se achegan á estrutura organizativa desta confesión relixiosa.
Porén, o que constatamos é que, en xeral, os autores funcional-pluralistas
amosan moi pouca curiosidade por esta cuestión, que deixan nas mans dos
eclesiasticistas ou dos especialistas en dereito canónico. 353 Neste sentido,
resulta significativo o exemplo de Linz (1993, 40-41), que evita por completo
penetrar neste campo e se limita facer algunhas observacións xenéricas.
Segundo este autor, a intervención do papa –a máxima autoridade da igrexa
católica– pode ser decisiva nunha crise. Os bispos –sempre limitados polo
dogma e pola moral– tamén teñen unha enorme importancia, xa que só o papa
–e só en situacións límite– pode incidir na súa liberdade de acción, que é tal
que, mesmo cando provocan situacións políticas delicadas cos gobernos, son
apoiados polos demais bispos, polo nuncio (o embaixador da Santa Sé) e –en
casos extremos– polo propio papa. En consecuencia, o goberno que, nun
conflito frontal, pretenda exercer presión sobre e a través da igrexa católica,
pode cometer un erro grave. Polo demais, ao nuncio correspóndelle o papel de
“centro de comunicación entre la jerarquía, los obispos, la curia y en último
término el Papa que lo nombra, y el gobierno”. De feito, “todo análisis de las
relaciones entre Iglesia y Estado en España [durante o período franquista] se
232