O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

As sorprendentes vacacións romanas da xerarquía católica española
U-la verdade, u-la certeza?
Os prelados españois 944 acudiron ás sesións do Concilio Vaticano II
convencidos de seren os depositarios das esencias doutrinais do catolicismo.
Alleos por completo ás novas tendencias teolóxicas que estaban a
desenvolverse no resto de Europa e ancorados na eclesioloxía “que se refleja
en el Syllabus” (Álvarez Bolado, 1976, 35), 945 crían que o concordato de 1953
certificaba que España se convertera na reserva espiritual de Occidente. 946
Porén, a simbiose española entre o Estado e a igrexa empezaba a resultar
incómoda para aqueles actores internacionais, que, como vimos no capítulo 18,
xa pensaban na saída do franquismo, e tamén para a Santa Sé, que quería
desmarcarse dun réxime condenado e ocupar posicións vantaxosas de cara ao
futuro. Así que, cando chegaron a Roma, os prelados franquistas atoparon un
panorama ben confuso para eles. A Curia, que tentaba controlar os debates por
todos os medios, quedou marxinada na dinámica asemblearia, mentres os
círculos integristas difundían as súas mensaxes alarmistas e os padres
conciliares máis afíns ao espírito do aggiornamento ían impondo as súas teses:
apertura á modernidade, separación entre o Estado e a igrexa, ecumenismo,
renovación litúrxica. Os españois, obviamente, non ían preparados para este
debate e quedaron fóra de xogo; ademais, tiñan dificultades para superar as
barreiras lingüísticas. “Asistieron al concilio mudos [...], atónitos y hasta
escandalizados algunos por lo que allí se estaba diciendo [...]” (Tamayo-
Acosta, 1978, 200-201). 947
Con todo, e en contraste cunha parte importante das bases católicas –
que se adiantaran nas actividades de oposición ao réxime franquista–, a
xerarquía eclesiástica española non perdeu a súa impasibilidade até os
acontecementos ligados ao concilio. Como nos confirman Blázquez (1991, 161-
162), Callahan (2000, 396), Cooper (1975, 29, e 1976, 61-63), Fernández
Fernández (1999, 75-83) e Iribarren Rodríguez (1992, 235), os bispos viaxaron
a Roma sen intuíren os cambios doutrinais e pastorais que se lles aveciñaban,
550