O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

determinados repertorios, a ciencia social non debe ser entendida como un
campo simplemente plural.
3. É obvio que os repertorios cumpren unha función no plano estritamente
científico cando tentan afrontar os problemas empíricos dun xeito efectivo e
cando fan posíbel a investigación de feitos previamente ignorados ou negados.
Pero non é menos certo que as institucións e os axentes dominantes no campo
da ciencia social exercen un poder político decisivo á hora de impor a adhesión
á verdade como crenza, é dicir, á hora de definir unha comunidade de fe ao
redor dun repertorio canónico que os axentes dominantes constrúen e
transforman. Os modelos e os demais produtos aos que dá lugar o repertorio
canónico fornécenlle ao campo lexitimidade, estabilidade e adaptabilidade,
pero, ao tempo, son ideoloxicamente dependentes dunha determinada
concepción do mundo, e esta é a razón de que o repertorio canónico estea
desprovisto de forza inmanente, de que non sexa quen de imporse pola simple
forza dos seus argumentos, de que poida ser rexeitado por aqueles axentes
que, desde posicións antagónicas, sosteñan que está sometido a un control
ideolóxico, e de que a súa natureza sexa esencialmente histórica. En síntese,
se a canonicidade non é nunca unha calidade inherente a unha obra ou a un
repertorio, hai que cuestionar radicalmente a concepción inmanentista da
ciencia social.
En definitiva, o canon é un alicerce da ideoloxía das elites dominantes e,
neste sentido, só pode ser conservador. Porén, non é inmutábel, porque,
mentres os axentes dominantes procuran conservar as súas posicións, aqueles
que ocupan posicións subordinadas e marxinais desenvolven estratexias de
subversión dirixidas a mover o canon da súa posición central.
4. No relato canónico, a igrexa católica presenciou a chegada da II República
Española instalada na súa vella posición de privilexio e sen cuestionar en
absoluto o seu tradicionalismo ideolóxico. Non tardou en comprobar que, no
novo contexto marcado por unha lexislación severamente anticlerical, carecía
dun partido católico ou democratacristián que lle permitise resituarse
convenientemente no campo político. A Confederación Española de Derechas
667