O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

comprenderse se non se ten con conta a súa relación coa existencia ou coas
implicacións sociais da vida humana. Pero se o proceso de coñecemento está
influenciado por diferentes factores extrateóricos, non poden existir leis
inmanentes que o gobernen. Estaríamos pois en presenza de factores ou
condicións existenciais –alén dos puramente teóricos–, que inflúen na xénese
histórica dos produtos do pensamento, penetran nas súas formas e no seu
contido e determinan a perspectiva do suxeito, é dicir, o alcance e a
intensidade da súa experiencia e da súa observación. 83
Á estratificación social correspóndelle a multidireccionalidade das
correntes intelectuais. Polo tanto, as posicións particulares do pensamento e do
coñecemento non se desenvolven desde si mesmas, senón que responden ás
expectativas dun estrato social, é dicir, á posición social e ao xeito de
interpretar o mundo por parte deste grupo 84 . Así, hai moitas tendencias de
pensamento que coexisten, se contradín e loitan entre elas, porque as
experiencias son interpretadas de xeito diferente. A causa do conflito non pode
ser o “obxecto en si” –é dicir, a propia teoría–, porque daquela non se
comprendería a razón pola que un mesmo obxecto pode ter tantos aspectos
diferentes. A causa son os diversos impulsos opostos, que son reconducíbeis á
matriz dos intereses colectivos. É a análise sociolóxica a que revela o treito
oculto que hai entre os impulsos orixinais da observación e as conclusións
teóricas. Moitos antagonismos aparentemente teóricos poden así ser
identificados como diferenzas filosóficas fundamentais que obedecen á
competencia entre grupos opostos. Porén, non é que cada estrato social teña a
súa propia posición do pensamento e do coñecemento. De feito, sería
imposíbel, dada a diversificación dentro do mundo intelectual, atribuírlle cada
corrente ou cada posición a unha clase determinada. O que hai son estratos
intelectuais, grupos humanos unidos por unha vontade de mundo (económica,
de pensamento, artística, etc.) e comprometidos cunha economía e cun estilo
de pensamento, que se interpoñen entre as clases –determinadas verbo do
proceso produtivo– e as posicións intelectuais. 85
O feito de que nunha mesma época convivan múltiples correntes de
pensamento non significa que unha desas correntes non poida converterse en
dominante. Porén, aínda nestas circunstancias non se debe esquecer que os
68