O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

se fortalecía e o réxime tendía cara ao inmobilismo e ao aumento da represión.
Na perspectiva da integración de España no Mercado Común Europeo, a
funcionalidade do réxime empezaba a ser seriamente cuestionada. Ante a
posibilidade dun colapso da ditadura, as elites e mais as clases medias
introduciron na axenda política a necesidade dunha saída reformista. A morte
de Franco e o dilema entre a reforma pactada (reforma desde arriba) e a
ruptura pactada (ruptura desde abaixo) provocaron unha incerteza que se
reduciu mediante o recurso –disposto no modelo transitolóxico canónico– a
unha negociación política controlada polas elites do réxime. A reforma foi
acordada polos franquistas moderados e pola oposición mediante unha ficción
xurídico-constitucional: mentres se respectaba a legalidade e se garantían a
supervivencia das clases dominantes tradicionais e mais os dereitos de
propiedade da burguesía, desmantelábase o Estado franquista e deseñábase
un horizonte propicio para as demandas sindicais. As eleccións ás Cortes do
15 de xuño de 1977, que demostraron que a cidadanía sintonizaba coas
posicións máis centristas e moderadas, construíron un escenario político no
que se puido chegar a un acordo constitucional cuxos elementos básicos son a
aplicación xeneralizada da fórmula estatutaria como solución da cuestión
rexional e mais a garantía da economía capitalista e da posición especial das
forzas armadas e da igrexa católica.
10. Un elemento chave da transición política española –e, en xeral, do modelo
transitolóxico dominante– foi o consenso, que algún autor canónico non dubida
en elevar á categoría de fío condutor da historia de España. O consenso levou
os franquistas moderados e a oposición democrática non radical –todos eles
debilitados polas divisións internas– a acordaren a implementación dun novo
réxime erixido sobre unha nova lexitimidade mediante un proceso de
negociación formalmente respectuoso coa legalidade franquista. A maiores, o
consenso estivo estreitamente ligado a unha xestión da memoria histórica
baseada sobre unha filosofía de nunca máis, na que se equipararon as
responsabilidades de ambos bandos durante a Guerra Civil. Para que as elites
conservadoras conducisen o proceso de transición –como era conveniente que
fixesen– había que lles asegurar que serían esquecidas as violacións dos
673